Na lewicy od ostatnich wyborów parlamentarnych w 2015 roku, kiedy to koalicja Zjednoczona Lewica nie weszła do Sejmu, toczy się pełna emocji dyskusja co do rzeczywistych przyczyn tego faktu,  jak również wskazań na przyszłość.

Jestem człowiekiem lewicy, z „odchyleniem konserwatywnym”, co oznacza parafialną skłonność do traktowania wszystkich ludzi jak siostry i braci, nawet jeśli robią wszystko, by na widok ich działań odwracać głowę. Wybaczam innym, że nie są tak doskonali, jakbym tego od nich oczekiwał. Co najwyżej nie znoszę złej woli, jawnej i bezczelnej.

Niniejsza notka nie jest napisana „do wszystkich”, skierowuję ją do osób, grup, partii (małych i drobnych), związków zawodowych, redakcji, stowarzyszeń, itd., itp. – które uważają się za lewicowe. Wcale nie sądzę, że jestem kimś nadzwyczaj popularnym w tym gronie, ale mam nadzieję, że nie jestem Wam zupełnie obcy.

Data 15 grudnia 1948 roku ma dla socjalistów znaczenie symboliczne. Jak pamiętamy, doszło wówczas do rozwiązania Polskiej Partii Socjalistycznej i w wyniku zjednoczenia z Polską Partią Robotniczą powołania PZPR. Partia ta istniała do stycznia 1990 roku, kiedy to uległa samorozwiązaniu. Pamiętamy końcowe stwierdzenie ówczesnego I sekretarza KC PZPR, Mieczysława Rakowskiego: „Sztandar wyprowadzić”.

W kalendarzu socjalistów polskich jest wiele istotnych dat, które wymagają upamiętnienia i refleksji. To na pewno 11 listopada i odzyskanie niepodległości w 1918 roku, to także 14 grudnia 1948 roku i rozwiązanie PPS. Należy do nich też data 13 listopada 1904 roku, kiedy to na Placu Grzybowskim w Warszawie odbyła się olbrzymia demonstracja robotnicza zorganizowana przez PPS w proteście przeciwko mobilizacji ogłoszonej przez władze carskie w związku z wojną rosyjsko-japońską.

W trudnych dla państwa i społeczeństwa okresach Polacy potrafili zawsze znaleźć rozsądne rozwiązania ustrojowe, wypływające z ducha jedności i interesów całej zbiorowości. Takim dobrym przykładem jest kształtowanie się równo 99 lat temu zrębów niepodległej Rzeczypospolitej. Lublinianie i cała społeczność lewicy socjalistycznej każdego 7 listopada obchodzą kolejną rocznicę powstania rządu z premierem Ignacym Daszyńskim na czele.

Na początku grudnia 2017 roku przypada 150. rocznica urodzin Józefa Klemensa Piłsudskiego. Jest on postacią historyczną, której nie da się pominąć w rozważaniach o współczesnej historii Polski, szczególnie przełomu wieków – XIX i XX oraz tworzenia zrębów niepodległości po roku 1918.

Na co dzień widać, że rozdrobnienie lewicy nie wzięło się znikąd, a jest efektem złożoności procesów i konfliktów, jakie przeorały Polskę na przestrzeni ostatnich 150 lat. To rozdrobnienie osłabia realne szanse lewicy na znalezienie wspólnej drogi dającej możliwości skutecznej walki na scenie politycznej o uznanie jej racji ideowych, a tym samym zaistnienie na nowo w przestrzeni publicznej.

Od pewnego czasu lewica w Polsce próbuje obalić krążącą po kraju opinię, że „lewicy wolno mniej”. Nic z tego oczywiście nie wychodzi i widać, jak na dłoni, że rzeczywiście lewicy wolno mniej, bo sama na to pozwala, a przeciwnicy uważają, że zasługuje. Składa się na to syndrom PRL, który stał się kompleksem nie do przezwyciężenia.

Problemem dla mnie jest dziś odpowiedź na pytanie: czy socjaliści nie są przypadkiem ostatnią grupą we współczesnym świecie, dla których kategoria – sprawiedliwość społeczna, ma znaczenie? Widząc bowiem otaczającą nas przestrzeń, odnoszę wrażenie, że w czasach współczesnych opanowała naszą sferę cywilizacyjną przemożna żądza zysku, zarabiania, poddania się dogmatom wolnego rynku i wiara w jego „niewidzialną rękę”.

Jest dziś czas i miejsce, aby przypomnieć Adama Rapackiego, działacza socjalistycznego, spółdzielcę i wybitnego ministra spraw zagranicznych w Polsce Ludowej, szanowanego przez cały świat.
Przed 60. laty, 2 października 1957 roku została ogłoszona przez niego podczas XII Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ koncepcja zbudowania na terenie Europy Środkowej (Polska, Czechosłowacja, RFN, NRD) strefy wolnej od broni jądrowej.

W projektach dotyczących reformy sądownictwa pojawia się idea zwiększenia roli suwerena w ocenie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości a szczególnie pracy sędziów. Miałby także wzrosnąć udział obywateli w procesie orzekana, co gwarantuje art. 182 Konstytucji. Obecnie artykuł ten realizowany jest poprzez instytucję ławnika (niezawodowy członek składu orzekającego).

Ostatnio wraca w opracowaniach polityków lewicy idea budowy lewicowej V RP. Nie jest ona nowa, natomiast wymaga zastanowienia, jako długofalowa idea cementująca lewicę różnych orientacji w ramach „długiego marszu”, który może już się właśnie rozpoczyna.
PiS po raz pierwszy objął władzę w Polsce po wygranych wyborach w październiku 2005 roku.

Socjaliści w III RP, działając głównie w oparciu o PPS, artykułowali od początku transformacji zastrzeżenia co do niedemokratycznego wyboru drogi neoliberalnej, nie zaś tej, opartej o zasady społecznej gospodarki rynkowej, którą preferowali. Odbiło się to przez ćwierćwiecze brakiem akceptacji tej formacji przez główny nurt polityczny, czerpiący inspirację i wzory z doświadczeń międzynarodowego, korporacyjnego kapitalizmu i faktów dokonanych, stworzonych w oparciu jednostronną interpretację porozumień „Okrągłego Stołu”. Socjaliści, poza pełnieniem w krótkich okresach roli przystawki politycznej nie znaleźli zrozumienia i miejsca w mechanizmach polskiej transformacji.  Mają nadal czyste konto.

Coraz mniej ludzi pamięta, że pierwsza „Solidarność” w końcówce sierpnia 1980 roku uzyskała wielkie społeczne poparcie m.in. a może przede wszystkim na fali hasła „Socjalizm – tak, wypaczenia – nie”. To hasło funkcjonowało do roku 90. Później wszyscy nagle o nim zapomnieli.