Rada OPZZ stwierdza, że:
- kryzys na rynkach finansowych potwierdził, że neoliberalna koncepcja gospodarki nie sprawdziła się. Powinno to skłonić rządzących do realizowania innego modelu ekonomicznego zdolnego do rozwiązywania nabrzmiałych problemów społecznych i gospodarczych. Takim modelem, godnym naśladowania, jest model skandynawski, godny z konstytucyjną zasadą społecznej gospodarki rynkowej. W reprezentujących ten model krajach do tej pory nie odnotowano sygnałów o kryzysie;
- przygotowany przez rząd plan antykryzysowy jest niewystarczający dla powstrzymania negatywnych skutków społecznych spowolnienia gospodarczego. Rząd nie może tłumaczyć swojej nieudolności i błędnych decyzji skutkami kryzysu finansowego. Jego obowiązkiem jest zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa socjalnego. Tymczasem rząd wprowadził – i to z dużym opóźnieniem – rozwiązania doraźne, które – jego zdaniem – powinny przeciwdziałać negatywnym skutkom kryzysu. W naszej ocenie są to rozwiązania dalece niewystarczające, ukierunkowane na pomoc instytucjom finansowym, a nie obywatelom, którzy najdotkliwiej odczują skutki kryzysu. Warto zauważyć, że instytucje finansowe, które od dawna są przeciwne interwencjonizmowi państwowemu dzisiaj ustawiają się w kolejce do państwowej kasy. Uważamy, że rząd powinien skoncentrować się na wprowadzeniu rozwiązań systemowych. Powinien pomagać nie tylko przedsiębiorstwom, ale przede wszystkim obywatelom, szczególnie tym najuboższym oraz wyciągnąć wnioski z decyzji podejmowanych przez inne kraje Unii Europejskiej np. Wielką Brytanię, która zapowiedziała obniżenie stawki podatku VAT z 17,5% do 15% i pokrycie deficytu budżetowego poprzez podniesienie do 45% podatku dochodowego dla osób zarabiających powyżej 150 tys. funtów rocznie;
- utworzenie „Rezerwy Solidarności Społecznej” w wysokości 1,14 mld zł należy uznać za daleko niewystarczające zabezpieczenie obywateli przed skutkami kryzysu. Jej sfinansowanie nastąpi poprzez zwiększenie fiskalizmu państwa w wyniku podwyższenia stawek akcyzy na napoje alkoholowe oraz samochody osobowe. W czasie, gdy Polska zwiększa akcyzę na samochody z 13,6% do 18,6% rząd francuski zapowiedział wprowadzenie rozwiązań, które mają pobudzić rynek aut nowych, których sprzedaż spada poprzez przyznanie premii w wysokości 1 tys. euro dla wszystkich oddających na złom swój stary samochód;
- Polska jest krajem o jednym z największych wskaźników ubóstwa. Dlatego wydatki budżetowe na ten cel powinny znacznie wzrosnąć – nawet kosztem innych pilnych wydatków. Tymczasem rząd tnie wydatki na zabezpieczenie społeczne o 191 mln zł i zmniejsza rezerwy celowe, łącznie na kwotę 973,2 mln zł. Rząd chce w ten sposób zaoszczędzić na składkach zdrowotnych 324 mln zł. Na pomoc społeczną chce wydać mniej o 20 mln zł, na program „komputer dla ucznia” kolejne 20 mln zł, na wyprawkę szkolną 15 mln zł mniej itd.
Rada OPZZ zauważa, że po raz kolejny ratowanie budżetu odbywa się kosztem najbiedniejszych;
- prowadzona przez rząd polityka społeczna prowadzi do rozwarstwienia społecznego. Obowiązkiem rządu jest wspieranie wszystkich obywateli w celu niwelowania nierówności społecznych. Przypominamy rządzącym, że polska gospodarka jest – zgodnie z Konstytucją - oparta na zasadach społecznej gospodarki rynkowej a nie na zasadach liberalizmu gospodarczego;
- wydatki na politykę społeczną powinny rosnąć tak, aby zbliżyć się do standardów UE. Polityka społeczna musi być staranniej adresowana do osób najbardziej dotkniętych ryzykiem ubóstwa, tj. do rodzin bezrobotnych, wielodzietnych, dzieci, młodych do 24 roku życia oraz po 65 roku życia;
- szkodliwe jest ograniczanie przez Radę Ministrów dynamiki wynagrodzeń poprzez ustalenie maksymalnego rocznego wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w 2009 roku w wysokości 108,0. Należy mieć na uwadze, że konsumpcja w Polsce oparta jest na funduszu płac, dlatego rząd powinien dbać o wysoki poziom wynagrodzeń pracowników stwarzając warunki do ich wzrostu. Spadek konsumpcji nieuchronnie pociągnie za sobą spadek zatrudnienia i pogłębienie kryzysu gospodarczego;
- rząd powinien prowadzić walkę z kryzysem w uzgodnieniu z wszystkimi grupami społecznymi – w dialogu z partnerami społecznymi. Przewodniczący Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych powinien zaktywizować wojewódzkie komisje dialogu społecznego do włączenia się w opracowanie programów osłonowych dla zwalnianych pracowników.
- zauważamy także, że przekazanie Sejmowi poprawek do projektu ustawy budżetowej nastąpiło bez uzyskania opinii pomimo, że poprawki te dotyczą ważnych dla pracowników spraw, takich jak zmiana dynamiki PKB i ograniczenie wydatków socjalnych;
- przewidywane w budżecie państwa wpływy z prywatyzacji w wysokości 12 mld zł są nierealne w obecnej sytuacji na rynkach finansowych;
- walka z dekoniunkturą będzie odbywać się na poziomie przedsiębiorstwa. Pracownik nie może być pierwszą osobą, która ponosi konsekwencje złej koniunktury gospodarczej.
Doświadczony i wykwalifikowany pracownik jest wartością dla firmy, wartością, którą trzeba w szczególny sposób chronić i szanować. Oczekujemy przedstawienia przez pracodawców swoim pracownikom programu ochrony przed skutkami kryzysu.
Oczekujemy także, że pracodawcy nie podejmą działań, które stać będą w sprzeczności z głoszonymi przez wiele miesięcy deklaracjami o potrzebie ochrony pracowników, jako najważniejszego majątku każdego przedsiębiorstwa.
Rada OPZZ oczekuje od strony rządowej odpowiedzi na pytania: czy rząd usprawnił istniejące i przygotował nowe instrumenty wsparcia socjalnego, jakich rząd zamierza użyć dostępnych mu instrumentów dla ochrony przed kryzysem? Wyrażamy nadzieję, że rząd wyciągnie wnioski z doświadczeń wychodzenia gospodarki ze spowolnienia gospodarczego, jakiego już doświadczyliśmy i w obecnej sytuacji będzie lepiej chronił społeczeństwo przed negatywnymi skutkami kryzysu. Rząd powinien także analizować społeczne skutki kryzysu społeczno-gospodarczego w Grecji i we Włoszech, ogarniętych falą zamieszek społecznych i strajków.
Rada OPZZ oczekuje, że parlament w trybie pilnym rozpatrzy i uchwali projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez posłów Lewicy, dotyczący przedłużenia obecnego stanu prawnego w zakresie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę.
Umożliwi to podjęcie, w duchu pokoju społecznego, prac nad nowymi rozwiązaniami dla osób pracujących w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.
Rada OPZZ zwraca się do wszystkich organizacji członkowskich o dokonanie analizy i oceny utraconych, w wyniku ostatnich decyzji parlamentu, praw i uprawnień pracowników.
W przypadku ich rażącego pogorszenia należy zwrócić się do pracodawców o otwarcie negocjacji zakładowych układów zbiorowych pracy celem wprowadzenia rozwiązań niwelujących na poziomie zakładu pracy pogorszenie sytuacji pracowniczej. Procedura ta będzie też elementem przygotowania ogólnopolskiej akcji protestacyjnej i zostanie podjęta do końca I kwartału 2009 roku.
Rada
Ogólnopolskiego Porozumienia
Związków Zawodowych