Wielcy Socjaliści

Email Drukuj PDF

Na rynku księgarskim ukazała się oczekiwana od dłuższego czasu książka "Wielcy Socjaliści". Książka zawiera publikowane m.in. w "Przeglądzie Socjalistycznym" w latach 2004-2017 biogramy socjalistów polskich, którzy mieli wpływ na polską niepodległość w 1918 roku, odrodzenie Polski po 123 latach rozbiorów, odbudowę i kształtowanie losów kraju i społeczeństwa w okresie całego XX wieku.
W listopadzie 2017 roku przypada 125. rocznica Kongresu Paryskiego i powołania Polskiej Partii Socjalistycznej. W roku 2018 przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów i zniewolenia narodu. Obydwie te rocznice są ze sobą nierozerwalnie związane. Polska Partia Socjalistyczna w swoim programie przyjętym w listopadzie 1892 roku na Kongresie Paryskim wpisała doktrynalne założenie walki o odzyskanie przez Polskę niepodległości, co w różnych formach i walki politycznej, i walki zbrojnej, przez ponad ćwierć wieku realizowała.
Myśl polityczna socjalistów polskich pozwoliła na zbudowanie samodzielnego ruchu niepodległościowego, który odegrał zasadniczą rolę w konstrukcji zalążków organizacji wojskowej, a w okresie po wyzwoleniu, nowoczesnej konstrukcji Państwa Polskiego. Pierwsze rządy po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, kierowane przez socjalistów: Ignacego Daszyńskiego (1918) i Jędrzeja Moraczewskiego (1918-1919), stworzyły postępowy program odrodzenia Polski i jej rozwoju, który rzutował w dalszych latach na kierunki organizacji życia społecznego i gospodarki II RP.
Podstawą programu socjalistów był drugi doktrynalny zapis zawarty w uchwale Kongresu Paryskiego – sprawiedliwość społeczna.
Można śmiało powiedzieć, że historia PPS to historia Polski, od przełomu wieków XIX i XX, aż do dziś, bowiem mimo upywu lat posłannictwo PPS nie zdezaktualizowało się. Dalej trwa walka o wolność, demokrację, prawa człowieka, podmiotowość pracownika marginalizowaną przez system neoliberalny.
Polacy mieli to szczęście, że wiele lat wcześniej, po Powstaniu Styczniowym w  1864 roku, zrodziła się myśl i wykiełkowała idea ruchu politycznego, który z czasem przyjął się jako socjalizm głoszący hasła wolności, równości wszystkich ludzi  i sprawiedliwości społecznej. Ideały te „zaraziły” całe pokolenia synów i wnuków, bohaterów Powstania Styczniowego. To właśnie oni, wychowani na ideach wolności narodowej i społecznej, zaszczepieni wartościami pozytywizmu, stanowili milionowe zaplecze bojowników, którzy znaleźli się w objęciach Polskiej Partii Socjalistycznej. Pracowali, walczyli i umierali z jej hasłami na ustach. W pełni zasłużyli na miano Wielkich. Nie zawsze docenia ich historia, pamięć po nich jednak pozostaje i powinna być utrwalana jako wzór dla kolejnych pokoleń Polaków.
Polska Partia Socjalistyczna od Kongresu Paryskiego w roku 1892 aż do dziś prowadzi swą działalność w oparciu o cele zarysowane w deklaracji z 1892 roku. Mimo upływu czasu większość problemów ludzi pracy i generalnie Polaków nie została rozwiązana w sposób należyty.
Wymieńmy najbardziej kluczowe, w sensie dorobku politycznego, inicjatywy i  wydarzenia, w których PPS odegrała wiodącą rolę:
- walka z caratem o wolność narodową i społeczną zwieńczona Rewolucją 1905 roku,
- walka o niepodległość zakończona proklamacją przez socjalistę Józefa Piłsudskiego  w dniu 11 listopada 1918 roku powrotu wolnej, niepodległej Polski,
- utworzenie programu odbudowy Polski przez rządy premierów-socjalistów: Daszyńskiego i Moraczewskiego i rozpoczęcie jego realizacji,
- udział szerokich rzesz socjalistów polskich w wojnie z bolszewikami w 1920 roku,
- walka socjalistów o demokratyczne oblicze II Rzeczypospolitej, przeciw autorytarnym działaniom sanacji,
- Kongres Radomski PPS w 1937 roku i ogłoszenie programu budowy nowej formy demokratycznego państwa – Polski Ludowej, który stał się zalążkiem reform po 1945 roku,
- czynna walka z Niemcami hitlerowskimi w okresie 1939-1945 (Robotnicze Bataliony Obrony Warszawy, Polscy Socjaliści, RPPS, Gwardia Ludowa WRN, kompanie PPS w Powstaniu Warszawskim w ramach AK)
- odbudowa Polski od 1945 roku, walka o demokratyczny kształt państwa w warunkach polityki pojałtańskiej
- czynne działania ludzi PPS w opozycji demokratycznej, w ZBOWiD i na emigracji w latach 1948-1989, tworzenie zalążków PPS
- włączenie się PPS po odrodzeniu partii w roku 1989 w aktywne konstruowanie nowej rzeczywistości w III RP.
Wszystkie wymienione działania nie wyczerpują listy aktywności, poświęcenia i  bohaterskich postaw socjalistów, ludzi ideowo przekonanych do swoich wizji sprawiedliwości i wolności. Trzeba zauważyć jednocześnie wewnętrzną walkę wśród socjalistów o kierunek rozwoju, pryncypia ideowe i możliwe kompromisy historyczne, a także krytyczny stosunek zarówno do prawicy, w XXI wieku neoliberalnego kierunku rozwoju, jak i utopii komunistycznych wizji rewolucji, kierowniczej roli partii i  dyktatury proletariatu.
Książka „Wielcy Socjaliści” to 42 biogramy socjalistów, którzy przeszli do historii Polski zarówno jako bojownicy o wolność i niepodległość, jak też budowniczowie i  twórcy II  Rzeczypospolitej, bohaterowie II wojny światowej, budowniczowie Polski Ludowej, działacze opozycji i emigranci polityczni.
Trzeba podkreślić, że socjaliści na przestrzeni ostatniego wieku zapełnili polską przestrzeń historyczną zarówno wielkimi dziełami jak i swoimi kośćmi, które zalegają pola bitewne i cmentarze całej Europy.
Książka „Wielcy Socjaliści” to praca zbiorowa 17 autorów publikacji, które w latach 2004-2017 wypełniały łamy głównie kwartalnika „Przegląd Socjalistyczny”. To 450 stron fascynujących życiorysów ludzi, którzy współtworzyli polską rzeczywistość przez ostatnie 125 lat.
Indeks nazwisk zawartych w książce liczy ponad 700 pozycji.
Książka ta, to ważny dokument ukazujący wielki wkład ludzi polskiej lewicy w  walkę o niepodległość i sprawiedliwość społeczną. Przybliża ona sylwetki wielu nieznanych polskich bohaterów, pozwala również rozszerzyć wiedzę na temat tych, bardziej znanych.
Książka ta, to obowiązkowa lektura, szczególnie dla młodzieży, która potrzebuje dostępu do prawdziwej historii Polski i tradycji narodowej, wyznaczanej również przez ludzi spod znaku Polskiej Partii Socjalistycznej.

Andrzej Ziemski
Warszawa, lipiec 2017 roku

---

Wielcy Socjaliści, praca zbiorowa (17 autorów). Wydawnictwo "Kto jest Kim", Warszawa 2017, 450 stron.

 

 

Wydanie bieżące

Recenzje

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

Przestudiowałem nową książkę Grzegorza Kołodki pod trochę pretensjonalnym tytułem „Wojna i pokój”. Cel książki jest wyraźnie określony następującą deklaracją: „przyszłość traktuje się w dwóch kategoriach – nieuniknionej i możliwej. Obecnie tego, co się na pewno stanie, jest dużo mniej niż tego, co stać się może.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 33 gości 

Statystyka

Odsłon : 6880583

Temat dnia

Proces brzeski: wreszcie uniewinnienie!

W czwartek 25 maja 2023 roku w największej sali Sądu Najwyższego odbyła się rozprawa kasacyjna ws. „procesu brzeskiego” z lat 30. XX wieku, w którym skazano sześciu posłów Polskiej Partii Socjalistycznej, dwóch posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” i dwóch posłów PSL „Wyzwolenie”. Kasację złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 20 maja 2023 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Posiedzenie było poświęcone ocenie sytuacji politycznej i przygotowaniom do jesiennych wyborów parlamentarnych.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 13 maja 2023 roku odbył się IV Kongres Forum Postępu, platformy współpracy środowisk reprezentujących ideę społeczeństwa otwartego, postępowego, sprawiedliwego społecznie i liberalnego światopoglądowo. W ramach Kongresu współdziałają liczne organizacje i stowarzyszenia lewicowe oraz  lewicowe ugrupowania polityczne.

Więcej …
 

W dniu 1 maja 2023 roku w Warszawie i w innych miastach odbyły się uroczystości obchodów Święta Pracy, które każdego roku zbierają liczne gremia lewicy, związków zawodowych i obywateli uznających, że walka o prawa i przywileje świata pracy trwa i od ponad 100 lat ma swoje uzasadnienie.

Więcej …
 

W dniu 17 marca 2023 roku przedstawiciele lewicy w ramach akcji promocyjnej „Lewica w trasie" po Polsce zaaranżowali spotkania w całej Polsce. Jednym z miast na tej liście był Piotrków.

Więcej …
 

W dniu 10 marca 2023 roku w Warszawie odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS Mazowsze.

Więcej …
 

W dniu 7 marca 2023 roku w Warszawie obradował zorganizowany z inicjatywy prof. Marii Szyszkowskiej Kongres Pokoju, na którym zgromadzili się przedstawiciele środowisk naukowych, działacze społeczni różnych orientacji ideowych, literaci, dziennikarze.

Więcej …
 

W dniu 27 lutego 2023 roku w Warszawie, w siedzibie Senatu RP wiodące partie lewicowe: Polska Partia Socjalistyczna, Nowa Lewica, Lewica Razem i Unia Pracy podpisały porozumienie, którego celem jest wspólny start w wyborach parlamentarnych oraz następujących po sobie wydarzeniach cyklu wyborczego.

Więcej …
 

W dniu 5 lutego 2023 roku w Warszawie odbyło się ważne posiedzenie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. W posiedzeniu uczestniczyli poza członkami Rady Naczelnej, Centralnej Komisji Rewizyjnej i Centralnego Sądu Partyjnego członkowie Koła Parlamentarnego PPS.

Więcej …
 

W dniu 3 lutego 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zespołu redakcyjnego „Przeglądu Socjalistycznego” z okazji wydania numeru kwartalnika za rok 2022. W spotkaniu uczestniczyli autorzy pisma, grupa czytelników oraz działaczy ruchu socjalistycznego.

Więcej …
 

W dniu 17 stycznia 2023 roku przed Grobem Nieznanego Żołnierza przedstawiciele organizacji kombatanckich i wojskowych złożyli kwiaty z okazji 78 rocznicy wyzwolenia Warszawy. Organizatorem uroczystości był Związek Żołnierzy Wojska Polskiego.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2022 roku, jak podała Polska Agencja Prasowa, Koło Parlamentarne PPS dokonało zmiany na funkcji przewodniczącego. Odwołany został senator Wojciech Konieczny, przewodniczący Rady Naczelnej PPS.

Więcej …
 

W dniu 11 stycznia 2023 roku w Warszawie obradowała Rada Mazowiecka Polskiej Partii Socjalistycznej. Zebranie poświęcone było problemom towarzyszącym przygotowaniom do mających się odbyć w 2023 roku w Polsce wyborom parlamentarnym, a w perspektywie wyborom samorządowym i do Parlamentu Europejskiego.

Więcej …