Jan Paweł

Według oficjalnych danych Państwowej Komisji Wyborczej w wyborach z 7 kwietnia br. do Sejmików wojewódzkich Lewica osiągnęła wynik rzędu zaledwie 6,32 % zdobytych głosów – na ostatnim miejscu w rankingu partii obecnie reprezentowanych w parlamencie, w tyle za Konfederacją i o 2,3 % mniej, niż w ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych. Jest to ostatni dzwonek, aby Lewica wreszcie przebudziła się z letargu i przestała upodabniać wizerunkowo do Koalicji Obywatelskiej oraz Trzeciej Drogi. Aby przestała być ugrupowaniem miałkim i „centrowym” lub „quasicentrowym”, bo to w żadnej mierze nie popłaca.
Jedynie wynik – wspieranej przez Lewicę, a wywodzącej się ze środowiska Razem – senatorki Magdaleny Biejat w wyborach na prezydenta miasta stołecznego Warszawy (12,86 %, trzeci z kolei) – może nie wzbudzać absmaku, a u niektórych wręcz spotkał się z wyrazami podziwu... Ale i ona – pomimo słusznych, choć ostrożnych, społecznych postulatów – za bardzo próbowała naśladować PR–owski styl Rafała Trzaskowskiego. W rezultacie wyborów znalazła się daleko w tyle za kandydatem PiS-u – Tobiaszem Bocheńskim (23,10%). Przyjęta taktyka nie zapewniła – niestety – Biejat nawet drugiego miejsca na podium, mimo takich szans i przychylnych przedwyborczych sondaży.

Sylwester Szafarz

Gwiezdne wojny Reagana

Życie nie po to pojawiło się kiedyś na Ziemi, żeby teraz zniknąć z jej powierzchni. Ludzie widzą na własne oczy, jakimi metodami i broniami prowadzone są teraz współczesne wojny – bombami, rakietami, dronami, hybrydami i innymi „nowalijkami” (jak np. sztuczna inteligencja, roboty, lasery, komputery itp.). Jednak niebezpieczeństwo zagłady nasila się szczególnie w wyniku zbrojeń kosmicznych. Ta okrutna myśl przychodzi mi nieuchronnie do głowy, kiedy przystępuję do rozważań i do pisania niniejszego elaboratu na ten temat. Bowiem stara jak świat jest historia oraz ewolucja przysłowiowego miecza i tarczy, która wstąpiła w fazę kosmiczną w połowie XX wieku. Człowiek prymitywny, a następnie homo sapiens, czyli człowiek rozumny, myślący, choć faktycznie raczej bezmyślny, prześcigali się nieprzerwanie w doskonaleniu kolejnych rodzajów narzędzi zbrodni i śmierci. Straszne i wręcz przerażające są dotychczasowe wyniki tego wyścigu.

Maria Szyszkowska

Epoka globalizacji, czyli ta w której żyjemy, bo tak się ją określa, odbiega od ideałów, które miały ją wyznaczać. Idea globalizacji zrodzona przez stoików i rozwinięta przez Kanta, ujmuje człowieka jako wartość najwyższą. W starożytności stoicy głosili powszechne braterstwo i zespolony z nim zakaz prowadzenia wojen. Wyjaśniali, że człowiek jest cząstką Ludzkości oraz cząstką Kosmosu.
Tę ideę globalizmu inaczej wyraził w XVIII wieku Kant także nie używając tego terminu. Zawarta jest ona w formule imperatywu praktycznego: „Postępuj tak byś człowieczeństwa tak w swej osobie, jako też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako celu, nigdy tylko jako środka”. Filozof ten nadaje globalizmowi sens moralny. Uznając człowieka za wartość fundamentalną stwierdza, że nawet Bóg, o ile istnieje, nie mógłby traktować człowieka jako środka do celu, nawet wzniosłego. Takie ujmowanie człowieka, wyjaśnia Kant, wyklucza prowadzenie jakiejkolwiek wojny. Otóż wojna powoduje to, że człowiek zostaje zredukowany do roli środka, ponieważ celem wojny jest zwycięstwo.

Cezary Żurawski
Felieton - Świat przeciwieństw

Z wielkim niepokojem obserwuję naszą powyborczą rzeczywistość. Jak wynikało z oświadczeń i deklaracji partii określających się jako koalicja demokratyczna, było zbudowanie większości sejmowej pozwalającej odsunąć od władzy Zjednoczoną Prawicę pod egidą PiS. Cel ten został osiągnięty. Demokratyczna opozycja stała się większością parlamentarną.
Większość parlamentarna to złożony byt polityczny, składający się z liberalnej Koalicji Obywatelskiej, której trzonem jest Platforma Obywatelska, Koalicji Polska 2050 i Polskie Stronnictwo Ludowe, tzw. Trzecia droga, (ugrupowanie chadecko-liberalne) i Lewica, która funkcjonuje jako porozumienie Nowej Lewicy, (wcześniej SLD i Wiosna), Lewicy Razem, PPS, Unii Pracy i kilku innych organizacji deklarujących lewicowe poglądy.

Janina Łagoda

Powinnością parlamentarnych zwycięzców winny być czyny ukierunkowane na zasypywanie społecznych wykrotów, których bez liku sprokurowała tzw. zjednoczona prawica, i ten nawyk u niej pozostał. Niepokoi to, że wygrani bezwiednie wydają się im w tym pomagać, m.in. przez sekowanie posiadania przez pokonanych wicemarszałka sejmu, w rozdziale komisji sejmowych i ich składu, nadmierne odgrażanie się rozliczeniami etc. Trąci to trochę zemstą i wchodzeniem w buty poprzedników, a już na pewno nie jest to dobry start ku koncyliacji. Mając parlamentarną przewagę można w dogodnej chwili dokonać korekty wcześniejszych gestów, a to stępiłoby pisowską strategię bycia w jątrzącej opozycji, bo na nic innego jej nie stać.

Felieton - Refleksje z prowincji
Ryszard Sławiński

Kiedy po wyborach czerwcowych 1989 roku doszło do niekontrolowanej wyprzedaży a dokładnie mówiąc bezmyślnego przekazywania polskiej prasy z RSW „Prasa – Książka - Ruch” zagranicznym wydawcom, z czego skorzystali finansowo pojedynczy zarządcy starego/nowego systemu ale nie dziennikarze, mądrzy ludzie postanowili ochronić przed tym bezhołowiem media elektroniczne. Przy politycznym konsensusie 29 grudnia 1992 roku uchwalona została „Ustawa o radiofonii i telewizji”. Podobnie jak samorządowa, należy do niewątpliwych osiągnięć czasu transformacji. Błędem tego dokumentu jest powołanie spółek radia i telewizji według kodeksu handlowego, czyli spółek Skarbu Państwa, ale o szczególnym statusie, bo niekomercyjnych. Jak to się rozwinęło w praktyce nie będę rozważał choćby z racji ilości miejsca na felieton.

Felieton – Refleksje z prowincji

Ryszard Sławiński

Jest początek trzeciej dekady listopada. Trwa jeszcze radość z październikowych wyborów i sukcesu zjednoczonej opozycji. Wciąż jednak słyszę pytania, czy uda się rozpocząć urzędowanie nowej ekipie pod kierunkiem Donalda Tuska, czy prezydent jest w stanie zadziałać ponad pisowskim przymusem, czy będziemy mogli się cieszyć budowaniem nowej choć niektórzy uważają, że odbudową tej sprzed 2015 roku, Polski. Osobiście jestem za budowaniem nowej, bowiem dwa razy nie wchodzi się do tej samej rzeki. Uważam, że potencjał na nową wizję demokratycznej, europejskiej, otwartej Polski jest.

Stanisław Kwiatkowski

Pod koniec XX wieku CBOS zwróciło się do swoich respondentów, żeby wskazali, kto – ich zdaniem – wywarł największy wpływ na losy Polski w mijającym stuleciu, a także by ocenili ten wpływ („Ludzie i wydarzenia w historii Polski XX wieku”, grudzień ’99). Najczęściej typowano czterech Polaków – Jana Pawła II, Józefa Piłsudskiego, Lecha Wałęsę i Wojciecha Jaruzelskiego. Pomijając Papieża, dokonania trzech pozostałych, jak zresztą wszystkich innych z listy wielkich postaci, są oceniane jako kontrowersyjne. I tak już pewnie będzie, zwłaszcza za życia pokoleń, które osobiście doświadczały i przeżywały wydarzenia minionego stulecia.W kończącym się roku była okazja do przypomnienia o zasługach zarówno Generała, z racji setnej rocznicy urodzin, jak i Wałęsy, któremu stuknęła osiemdziesiątka. Ale w zgiełku kampanii wyborczej niewiele już czasu i miejsca zostało na taką refleksję historyczną, pamięć o właściwych ludziach na trudne czasy, o walorach na miarę ówczesnych wyzwań i potrzeb społecznych.

Janina Łagoda

Los uchodźców stał się perfidnym wyborczym narzędziem prawej i sprawiedliwej partii oraz jej prezesa, piastującego zarazem godność jedynego wicepremiera rządu RP o bliżej nieznanym zakresie obowiązków oraz uprawnień, ale, zdaje się znacznie przewyższających premierowskie, a i trącające ambicjami o prezydenckie prerogatywy. Po czynach należy przypuszczać, że istota jego rządowej misji to wyłącznie sezonowa praca nad kolejnym wyborczym sukcesem. Natomiast konstytucyjne powinności rządu wobec instytucji państwa, a nade wszystko społeczeństwa ugorem stoją. Przytłoczyło je zachłanne partyjniactwo osłabiające naszą suwerenność, i o ironio, pozycję rządzącej partii. Zwyczajna to przypadłość sprzężenia zwrotnego, czego nie wolno ignorować, także w polityce. Prezes chyba nie  pojął tej logiczno-kompensacyjnej formuły. Popadł w koteryjne partyjniackie  ryzykanctwo. Arogancja jest zawsze obrzydliwa i winna być wstrząsem dla każdego racjonalnie myślącego rodaka.

Felieton – My Socjaliści
Andrzej Ziemski

Cywilizacja zachodnia w XX wieku przystała na pełną i świadomą akceptację liberalizmu opartego o wcześniejsze idee Thomasa Hobbes’a, Johna Locke’a i Charlesa de Montesquieu. Polska po roku 1990 wybrała ten krąg cywilizacyjny akceptując jednocześnie neoliberalny model gospodarczy i społeczny. W okresie ostatniego ćwierćwiecza narastające fale kryzysowe, szczególnie gospodarki kapitalistycznej, unaoczniły nam nieprzystawalność demokracji liberalnej do zmian związanych m.in. z projektem neoliberalnym, rewolucją technologiczną i narastającą dominacją świata cyfrowego.  
Ponadto zrodzony na gruncie amerykańskim pragmatyzm umocnił w politycznej filozofii USA i Europy wartości społeczne takie jak konkurencja w relacjach międzyludzkich, rywalizacja i konfrontacja jako narzędzia do osiągania sukcesów.

Andrzej Ziemski

Od wielu miesięcy w polskiej polityce dominuje wątek militarystyczny. Jest to zrozumiałe, ze względu na wojnę za naszą wschodnią granicą, choć przytłacza intelektualna pustka i niemoc w rozważaniach publicznych na temat przyszłości. O wiele bogatsze pod tym względem jest życie intelektualne w Europie Zachodniej i w USA. Dziś jest wojna, ale historia jest nieubłagana i wskazuje, że każda wojna ma swój początek i koniec a obowiązkiem każdego odpowiedzialnego państwa jest budowa infrastruktury pokoju i rozwoju. Dotyczy to zarówno teorii, jak i praktyki. Trudno bowiem zakładać, że niekończąca się wojna będzie organizować życie społeczne i polityczne według reguł stanu wyjątkowego a nie według interesów państwa i narodu polskiego w oparciu o przesłanki polityczne. Niepokoi również uporczywe obracanie się w Polsce wokół kilku dogmatów dotyczących naszych relacji ze Wschodem, które wydają się być już dawno nieaktualne lub wątpliwe. Przykładem może być dyskusja, czy to jest nasza, czy nie nasza wojna. Jest ona sprowadzeniem problemu na intelektualne manowce. Prowadzi bowiem do prostego przeniesienia sporu na ulice i rozstrzygania go w ramach chuligańskiej awantury.