Prawica – lewica

Drukuj PDF

Felieton – Polityka bez masek                             
Maria Szyszkowska

Żyjemy w świecie rozmaitych zagrożeń i nie ma żadnych wątpliwości, że świat przyrody zmierza do katastrofy. Co więcej żyjemy w czasach manipulowania naszą świadomością z ogromną siłą przez media. Zagubienie narasta.
Problemem istotnym w tym świecie, nie przynoszącym nam poczucia bezpieczeństwa, jest odbudowanie prawidłowego sensu używanych pojęć. Manipulacja świadomością zaszła tak daleko, że zaczęło się nadawać pojęciom sens odległy od ich prawidłowego funkcjonowania w języku polskim. Punktem odniesienia poprawnej polszczyzny jest funkcjonująca w czasach dwudziestolecia międzywojennego. Była kultywowana w czasach PRL.
Sprawą szczególnie pilną jest wyjaśnienie czym jest lewicowość i prawicowość w związku z dominacją polityki w życiu człowieka XXI wieku.
Nieuprawnione jest stawianie znaku równości między lewicowością i partią, która tak się określa. Jeszcze większe zamieszanie wprowadza stanowisko centrolewicowe. Jest to bowiem swoisty kompromis między poglądem lewicowym a prawicowym. Programy centrolewicy nie określają jednoznacznie własnego stanowiska.
Ponadto dodam, że kompromitacja określonej partii nie powinna być uznawana za kompromitację dążeń i oczekiwań o charakterze lewicowym bądź prawicowym. W Polsce sytuację komplikuje dodatkowo to, że zwolennicy ideałów lewicowych bywają potocznie utożsamiani z PZPR. Wrogość do lewicy jest u nas nieustannie podsycana. Trudno odnaleźć swoje miejsce w związku z naciskiem poglądów odległych od ideałów lewicowych. Silna jest świadomość tego, że poprawność polityczna sprzyja wygodnemu urządzeniu się w życiu. Jest więc pokusa konformizmu.
Moim zdaniem, zasadnicza różnica zaznacza się miedzy tymi, którzy kierują się bezinteresownością  w życiu publicznym a tymi, którzy w imię własnego interesu angażują się w sprawy publiczne.
Partie prawicowe są zróżnicowane. Bywają partie prawicowe, którym przyświecają ideały chrześcijańskie, zwłaszcza katolickie. Ale bywają też partie prawicowe bezideowe, działaczom których przyświeca własny interes. Trzecia odmiana partii prawicowych , to partie kierujące się ideologią faszystowską.
Tradycyjnie uznaje się za kryterium lewicowości i prawicowości stanowisko wobec własności prywatnej. Ruchy lewicowe głosiły niezbędność uspołecznienia środków produkcji. Należy dodać, że również ruchy lewicowe chrześcijańskie krytykowały własność prywatną.  Lewica ceni także własność społeczną oraz państwową, uznając pomocniczą funkcję państwa.
Rozdzielenie sfery religii i sfery polityki, a także sfery religii i wiedzy naukowej jest również tradycyjnie właściwością ruchów lewicowych. Ale też nie wszystkie partie prawicowe wyrażają swój związek z określonym wyznaniem religijnym.
Fundamentalna różnica między prawicowymi a lewicowymi poglądami zaznacza się obecnie w stosunku do neokapitalizmu, czyli neoliberalizmu gospodarczego. Przedstawiciele  idei lewicowych są zwolennikami socjalizmu, nie godząc się na dominację koncernów międzynarodowych, na uznanie zysku materialnego jako celu dążeń człowieka. Nie jest lewicową partia – choćby tak się nazywała – która aprobuje wolną konkurencję, nierówności materialne, dominację tzw. wolnego rynku, czy na przykład sytuację bezrobotnych pozbawionych zasiłku. Zgoda na reprywatyzację i powszechną prywatyzację nie może pochodzić ze środowisk przenikniętych lewicową ideowością.
W XXI wieku w Polsce, osoby ideowo lewicowe  nie wtórują tym, którzy krytykują PRL w sposób stronniczy, nie dostrzegając zalet tego ustroju po okresie stalinowskim. Skoro mowa o XXI wieku, to dążeniem  osób ceniących ideały lewicowe jest zaprzestanie wojen, to znaczy kierowanie się dążeniem do trwałego pokoju. Wynalezienie środków masowego rażenia sprawia, że obecnie ludzkość stoi wobec dylematu: pokój albo zagłada. 
Jest oczywiste, że lewicowość prowadzi do uznania, że właściwym sposobem rozwiązania kwestii społecznych i gospodarczych jest jedna z możliwych teorii socjalizmu. 

Maria Szyszkowska prof. zw. dr hab., filozof, działaczka społeczna i polityczna

 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 28 gości 

Statystyka

Odsłon : 7611098

Temat dnia

Wołyń to nie historia

W czasach Związku Radzieckiego na Ukrainie nie mówiono o zbrodni wołyńskiej, ale równocześnie aktywnie tępiono banderyzm i nacjonalizm. Po uzyskaniu niepodległości Ukraina wróciła do tych ideologii. Krytykowanie Bandery jest prawem karane. Do panteonu ukraińskiego weszły nazwiska zbrodniarzy odpowiedzialnych za ludobójstwo Polaków. Mają swoje ulice, pomniki, nauczanie w szkołach.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 25 stycznia 2025 roku w Warszawie zebrała się Rada Naczelna PPS. Tematem głównym obrad była sprawa przyjęcia ostatecznych dokumentów organizacyjnych przed zbliżającym się XLV Kongresem Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 25 stycznia 2025 roku odbyła się w Katowicach konferencja „Blaski i cienie Polski Ludowej”. Została ona zorganizowana przez Stowarzyszenie Pokolenia, Stowarzyszenie Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej, Polski Ruch Lewicowy i Kluby Myśli Polskiej.

Więcej …
 

W dniu 15 grudnia 2024 roku w Warszawie odbyła się konferencja sprawozdawczo-wyborcza organizacji warszawskiej PPS w ramach przygotowań do XLV Kongresu PPS.

Więcej …
 

W dniu 14 grudnia 2024 roku w Warszawie obradowała Rada Naczelna Polskiej Partii Socjalistycznej. Przedmiotem obrad były przygotowania do XLV Kongresu PPS na wiosnę 2025 roku, wybory prezydenckie w Polsce 2025 roku oraz problemy polityczne towarzyszące procesom porządkowania państwa po ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych.

Więcej …
 

W dniach 26-28 listopada 2024 roku w Nałęczowie pod przewodnictwem prof. Marii Szyszkowskiej odbyła się konferencja naukowa pt. „Piękno w czasie nieodczytanym”, w której uczestniczyło kilkudziesięciu pracowników nauki, dziennikarzy, działaczy społecznych z całego kraju.

Więcej …
 

Polska Partia Socjalistyczna uczciła w dniu 11 listopada 2024 roku Dzień Niepodległości - 106 rocznicę odrodzenia Państwa Polskiego po 123 latach rozbiorów.

Więcej …
 

W dniu 7 listopada 2024 roku przedstawiciele PPS z udziałem innych ugrupowań lewicy złożyli wieńce pod pomnikiem Ignacego Daszyńskiego, pierwszego premiera rządu jedności narodowej utworzonego z inicjatywy PPS przed 106 laty w Lublinie.

Więcej …
 

W dniu 30 października 2024 roku  profesor Andrzej Werblan ukończył 100 lat. Jest ostatnim żyjącym członkiem Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej (RN PPS) z lat 40-stych.

Więcej …
 

W dniu 29 października 2024 roku, w przededniu Święta Zmarłych, delegacja Polskiej Partii Socjalistycznej z sen. Wojciechem Koniecznym na czele złożyła kwiaty na grobie Kazimierza Pużaka na warszawskich Powązkach.

Więcej …
 

W dniu 26 października 2024 roku w Warszawie obradowała Rada Naczelna PPS.  Przedmiotem obrad było przyjęcie skorygowanego kalendarza przygotowań do XLV Kongresu zwyczajnego Partii, który planowany jest na I kwartał 2025 roku.

Więcej …
 

W dniu 17 października 2024 roku w Warszawie zebrało się Prezydium RN PPS. Podjęto zagadnie ni aktualne – sytuacji politycznej w kraju i uwarunkowań międzynarodowych.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 7 października 2024 roku odbyło się posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS poświęcone zakończeniu ewidencji PPS na Mazowszu w związku z zaplanowanym na I kwartał 2025 roku Kongresem PPS.

Więcej …