Ryszard Sławiński
Felieton - Refleksje z prowincji

Przypomnijmy rok 1990. Nadzieje, wielkie oczekiwania po zwycięstwie sił solidarnościowo-demokratycznych, euforyczne działania likwidujące „dorobek” mediów głównie PZPR-owskich ale też Czytelnikowskich i innych, prawie niezależnych. Absolutnym hitem tamtego czasu było powołanie Komisji Likwidacyjnej RSW Prasa-Książka-Ruch.  Młodym wyjaśniam, że RSW to Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza największego w tamtym czasie w Europie koncernu wydawniczego. Wielomiliardowy majątek, ponad dwa tysiące tytułów prasowych, wiele drukarni, budynków siedzib redakcji, ośrodki wypoczynkowe i socjalne, by wymienić tylko najważniejsze kusiły.  A do tego tysiące dziennikarzy. Wielu ze znakomitym dorobkiem, większość fachowa, świetnie przygotowana, solidnie pracująca. To prawda, że przez kilka dziesiątków lat pracowali dla partii, realizowali w znacznej mierze jej oczekiwania polityczne i ustrojowe. Nie byli jednak bezkrytyczni.

Janina Łagoda

Czyny rządzących, pozostające w symbiozie z ich władczym egoizmem, coraz bardziej oddalają się od zapowiadanej wersji równoważenia zindywidualizowanych obywatelskich oczekiwań z globalnymi interesami państwa, wprzęgniętego   międzynarodową poświatę. Praktyka różnymi barwami iskrzy, co nie powinno budzić wątpliwości. Rzecz w tym, aby administrujący instytucjami państwa niwelowali rozterki, a to już wymaga fachowości. Kraj znalazł się w diabolicznej sytuacji. Miast plantowania społecznych wybojów, partyjna tzw. zjednoczona prawica, mnoży wybrzuszenia na geodezyjnej łacie. Pytanie: w imię czego? Dotychczasowe czyny niewiele mają wspólnego z dobrymi intencjami wobec instytucji własnego państwa. Amatorszczyzna, nepotyzm, samolubność i materialna pazerność przytłoczyła merytorykę. Pojedynki są toczone w zaściankowej formule, ale szranki wyznaczają pojałtańskie graniczne słupy. Ich przekraczanie jest dopuszczalne wyłącznie pod nadzorem partyjnych notabli i tylko w sytuacjach, kiedy sprzyja to interesom koterii rozgrywających hazardowe partie na krajowym bilardowym stole.

Wojciech Łobodziński

David Harvey jest prawdopodobnie najbardziej znanym żyjącym marksistowskim intelektualistą na świecie. Przez dziesięciolecia przybliżał publiczności na całym świecie przystępne analizy globalnego kapitalizmu. Dziś oferuje nam lekturę The Anti-Capitalist Chronicles, tekstów teoretycznych i publicystycznych, które mają dać odbiorcom i odbiorczyniom narzędzia do socjalistycznej działalności politycznej.
Harvey to utytułowany uczony (geograf) i autor ponad dwóch tuzinów książek, w tym tak głośnych prac jak Seventeen Contradictions and the End of Capitalism (2014) oraz Marx, Capital, and the Madness of Economic Reason (2017). Polscy czytelnicy mieli szansę zapoznać się z jego pracami pt. Bunt Miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja (2012), Przestrzenie globalnego kapitalizmu. W stronę teorii rozwoju nierównego geograficznie (2016) oraz podręcznikami ułatwiającymi lekturę I i II tomu Kapitału Marksa wydawanych przez Wydawnictwo Ekonomiczne „Heterodox”. Harvery współpracuje również ze środowiskiem Res Publiki Nowej i Praktyki Teoretycznej, które stale publikują jego teksty.

Maksymilian Podstawski                                                          

Motto: Chodzi o to, żeby nie być idiotą – Agnieszka Osiecka

Zanim przejdę do spraw polskich, pozwolę sobie na dłuższą słowacką dygresję. Przed I wojną światową Słowacy wchodząc w skład Węgier znajdowali  się na drodze do szybkiego wynarodowienia i madziaryzacji. Wśród Słowaków lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, a lata te charakteryzowały się wzmożoną madziaryzacją, nie tylko w warstwach ludowych, ale wśród duchowieństwa katolickiego, nauczycielstwa, drobnego ziemiaństwa i mieszczaństwa – z górą 90% uważało się za Węgrów, nie odróżniając przynależności narodowej od państwowej. Słowacy nie mieli do roku 1918 – z wyjątkiem jednego dziesięciolecia – szkół średnich, prawie żadnych instytucji kulturalnych, naukowych, teatrów, bibliotek i wydawnictw. Większość Słowaków było katolikami, ale ruch narodowy inspirowali przede wszystkim ewangelicy, zwłaszcza duchowni lub ich dzieci, którzy studiowali najczęściej na dobrych zagranicznych uczelniach.

Nie można podnosić marginalnych zjawisk do rangi głównej tradycji. Narodowo-katolickie ruchy nie miały nic wspólnego z odrodzeniem państwa polskiego - mówi w rozmowie z Onetem historyk prof. Andrzej Friszke, opowiadając o wydarzeniach wokół odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r.
- W upowszechnianej przez państwo narracji Piłsudski rodzi się w czasie I wojny światowej. Nie wiadomo skąd przyszedł, kim był, jakie siły i grupy ideowe go popierały - uważa prof. Friszke. Historyk twierdzi, że obecnie "wymazuje się zupełnie tradycję lewicy niepodległościowej i jej rolę w odbudowaniu państwa polskiego"
- Działania Daszyńskiego, a potem Piłsudskiego były zburzeniem dotychczasowego porządku społecznego, prawdziwą rewolucją. Wprowadzali absolutnie radykalne postulaty, głoszone wówczas jedynie przez socjalistów - zaznacza
- Prof. Friszke opowiada też o ogromnych napięciach w pierwszych miesiącach polskiej niepodległości, m.in. o "buncie fornali", czyli brutalnych strajkach robotników rolnych w 1919 r.
- Wizja powszechnej mobilizacji Polaków do obrony Warszawy przed bolszewikami nie jest prawidziwa. Ochotnicza armia skupiała głównie młodzież miast i szkół. Na wsi mobilizacja wyglądała bardzo kiepsko - zaznacza

Jan Herman
Felieton - Moja Polska

Jako człowiek mający jakieś pojęcie nt. ekonomii (czyli narracji nt. reguł i schematów gospodarczych) coraz częściej przychodzi mi komentować profil dyplomowanych ekonomistów słowami „inżynier ekonomii”.
Ekonomia jest nauką społeczną stosującą metody estymacji statystycznej (modelowania, prognozowania, ocen) jako wsparcie dla swoich analiz psycho-kulturowo-mentalnych decydujących o  diagnozie procesów i wydarzeń gospodarczych. Ekonomista, któremu obce są zagadnienia antropologii, socjologii, psychologii czy politologii – mógłby się może lepiej spełnić jako projektant gier komputerowych, a nie reformator gospodarki, czy choćby jej administrator.

Janina Łagoda

Wylano morze inkaustu i nadwerężono niezliczone struny głosowe, trudząc się nad ostatecznym i przekonywującym objaśnieniem odpowiedzi na pytanie zadręczające od zarania umysły nie tylko rodaków: dokąd zmierzamy? Dotąd nie znaleziono satysfakcjonującego responsu. Są uczone rozprawy, polityczne deklaracje, sugestie prezentowane w różnych obywatelskich konstelacjach, ale oczekiwanej jednoznaczności brak. Nie powiodło się też przykładowo Paulowi Gauguinowi (1848-1903), wybitnemu francuskiemu malarzowi w jego alegorycznym, wspaniałym obrazie zatytułowanym: Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?
Cele ludzkiej egzystencji są zindywidualizowane i pozostają w samolubnym dystansie od regulacyjnych prawideł państwa. Co do tego nikogo przekonywać nie trzeba. Rzecz w tym, aby rządowe decyzje wpisywały się w pragnienia narodu, a nie gruntowały wyłącznie władcze chciejstwo. Idealistyczne wyobrażenia muszą być nasączone realizmem w obrębie wyznaczonych celów, jeśli mają sprzyjać konsolidowaniu obywatelskiego społeczeństwa i stapiać partyjne egoistyczne nacieki.

Andrzej Szczęśniak

W poprzednim artykule w Myśli Polskiej stwierdziłem, że nasza strategia pożegnania się z rosyjskim gazem jest skazana na porażkę. Po prostu rosyjski gaz nie pożegna się z nami. Opisałem krótko przykłady Ukrainy i Litwy, gdzie mimo płomiennych deklaracji politycznych, gaz rosyjski to 100 procent importu (Ukraina) czy jego połowa (Litwa).
Dlaczego więc nie odetniemy się od rosyjskich dostaw? Powód jest bardzo prosty: cena. W Polsce temat ten jest całkowicie zmitologizowany. Już 10 lat temu rozpoczęła się potężna kampania medialno-polityczna, wbijająca społeczeństwu do głowy twierdzenie, że rosyjski gaz jest potwornie drogi. Dyskretnie przy tym przemilczano, kto spowodował, że Polska kupowała najdrożej w Europie.

Jan Stępień
Felieton - Okiem pisarza

Historia ludzkości to dzieje nieustannych wojen. Ich źródłem jest nienawiść. Mimo nawoływań do braterstwa i do miłości bliźniego, zaznacza nasze dzieje nienawiść. Prasa, radio, film, telewizja, internet chętnie przytaczają obrazy ludzkiej agresji. Ma ona rozmaite barwy. Ale niewątpliwe jest to, że uczucia negatywne mocniej i szybciej cementują jednostki niż uczucia pozytywne. Integracja nieznanych sobie ludzi, o różnych profesjach i światopoglądach  następuje szybko, gdy wskaże się im wspólnego wroga.
Sport uszlachetnia, a jednocześnie w czasie meczów piłki nożnej dochodzi niejednokrotnie do drastycznych zachowań kibiców. Można także obserwować brutalną grę piłkarzy. Podobnie dzieje się podczas spotkań rozgrywanych w innych dyscyplinach sportu, ale mniej drastycznie niż podczas meczów piłkarskich, skupiających wielotysięczne rzesze ludzi. Z szybkością płonącej zapałki spokojni kibice przeobrażają się często we wrogie sobie obozy.

Sylwester  Szafarz  

Wprowadzenie

Obrady te stanowiły bardzo ważny symptom stopniowego powrotu do normalności w ChRL po okresie perturbacji pandemicznych i wstrząsów ekonomicznych. Tym razem,  zgodnie z dobrze ugruntowaną tradycją polityczno-systemową w Chinach Ludowych, w I połowie marca 2021 r. (od 04.03. do 11.03.) odbyły się doroczne Posiedzenia obydwu Izb Parlamentu Chińskiego: Krajowego Kongresu Ludowego, KKL (znanego też w Polsce pod nazwą OZPL – Ogólno-Chińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych) i Komitetu Krajowego Chińskiej Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej – KK ChLPKK (najwyższy polityczny organ doradczy).

Maria Szyszkowska

Wcielanie w życie teorii ekonomicznych godzących w człowieka będzie się utrzymywać dopóki nie zostanie podniesiony poziom edukacji, która warunkuje stan świadomości społeczeństwa. Wykształcone społeczeństwo odrzuci pogląd, że wydatki na cele socjalne są obciążeniem a nie obowiązkiem państwa. Ideologia neoliberalna wywarła silny wpływ. Związana z nią rywalizacja, pochwała indywidualnej przedsiębiorczości oraz kult wolnego rynku doprowadził do wzrostu egoizmu. Wspólnotowość została podważona na rzecz aprobaty dla indywidualnego sukcesu. Dążenie do wartości materialnych wyparło w XXI wieku wartość rozwoju duchowego. Doprowadziło do zdeprecjonowania znaczenia ideałów oraz uznania, że czynnikiem determinującym jest sfera gospodarcza.