Maciej Kijowski

To nie jest książka, nad którą przechodzi się jak nad większością innych. To skarb. To pyszne świadectwo czasu. Dwa niesłychanie ważne elementy przyciągnęły mnie do niej i nie pozwoliły mi od niej się oderwać: to, jak bliska jest mi Polska Ludowa, i to jak ogromne znaczenie ma dla mnie literatura biograficzna, w tym autobiografistyka. Wycinki, fragmenty, epizody, chwile, ulotne wspomnienia, okruchy życia składają się na historię Polski a subiektywizm jest niezbędnym, oczywistym wymiarem pamiętnikarstwa – wymierającego obecnie gatunku literatury, jak trafnie ocenia go Andrzej Ziemski.
Ilekroć ktokolwiek dobrze wspomina Polskę Ludową, malkontenci skrytykują go, twierdząc, że po prostu z sentymentem apologetyzuje swe młode lata, a przecież każdy woli widzieć się młodym niż star(sz)ym. Rozumowanie wulgarne i prostackie, proszę nie mylić z prostym. Nie o to chodzi, że Autorzy wspomnień idealizują powojenną przeszłość, bo przypadają na nią lata ich dzieciństwa, młodości, szkoła, pierwsza miłość, ślub, rodzicielstwo, pierwsze mieszkanie, pierwsza praca – to byłoby zbyt oczywiste, zbyt trywialne. Przez pryzmat – owszem – swoich słodko-gorzkich doświadczeń albo sami doprowadzają do uogólnień, albo inspirują do tego czytelnika, który prawa dedukcji i indukcji opanował choćby w stopniu rudymentarnym.

Sylwester  Szafarz                   

Geneza historyczna

Kompromitująca klęska kowbojskiej polityki i strategii USA (oraz sojuszników) w Afganistanie - to największy polityczno-militarny skandal globalny współczesności. Stany mają wielkiego pecha i tzw. niefart w swych wojnach prowadzonych na odległych obszarach „działań bojowych” w Azji. Wszystkie te poprzednie wojny (koreańska, wietnamska, iracka, irańska, syryjska itp.) były sromotnie przegrane przez USA (z wyjątkiem jednej, antyjapońskiej - 2 bomby atomowe!). Jest jeden ważny, acz przemilczany aspekt sprawy afgańskiej, o którym warto wspomnieć, a mianowicie: USA otoczyły Chiny wianuszkiem ok. 25 swych baz wojskowych. Afganistan był najważniejszą spośród nich. Wspólna granica afgańsko-chińska to tylko 76 km. Obecność wojsk amerykańskich w tym kraju, tuż obok Chin, była jako sławetny amerykański Colt przystawiony do skroni chińskiej. To się skończyło. Wiele świadczy już o tym, iż stosunki chińsko-afgańskie ulegną normalizacji w nowych warunkach.

Andrzej Ziemski

Współczesny świat i jego przyszłość jest cały czas wielką zagadką. Od wieków trwa wyścig w prognozowaniu przyszłości. I choć znajomość i prawidłowa ocena mega trendów w polityce, ekonomii czy nauce jest niezwykle przydatna, to nie daje się uniknąć często rażących błędów w głoszonych prognozach zarówno krótko, jak i długoterminowych. Z tą sytuacją mamy do czynienia także współcześnie. Świat bowiem w wyniku kryzysu ekonomicznego w latach 2008-2009, pandemii Covid-19 aktualnie i trwale wpisanej w rozwój rywalizacji, znalazł się w sytuacji wymagającej poważnych, długofalowych decyzji i porozumienia głównych globalnych sił politycznych i gospodarczych, jak też organizacji międzynarodowych, mających realny wpływ na rozwój. Czy jest możliwe takie porozumienie i w jakim kierunku ono pójdzie – nie wiemy. Od niego zależy przyszłość planety i całej cywilizacji. Widać na horyzoncie pewne nadzieje na porozumienie, ale również występują zagrożenia dla pokoju i spokoju społecznego.

Sylwester  Szafarz

CZARNY REALIZM

Opracowanie dotyczy wizji nieuchronnego samobójstwa ekologicznego naszej cywilizacji. Obecnie bardzo głośno o tym na całym świecie. Grzmią tysięczne rzesze uczonych oraz, np., Antonio Guterres, Sekretarz Generalny ONZ („czerwone światło i alarm dla ludzkości…”) oraz miss Greta Thunberg, znana działaczka ekologiczna. Ale zwykłym (średnim) Ziemianom to raczej niezmiennie „zwisa kalafiorem” - a niech tam oni sobie pogadają…;  tymczasem wzrasta już o prawie 2st.C, czyli „szybciej niż planowano”, średnia temperatura atmosfery ziemskiej i wód oceanicznych; szybciej też podnosi się ich poziom.
Latoś mamy już w PL i w EU klimat tropikalny, którego doświadczałem codziennie pracując w Wietnamie Południowym (Ho Chi Minh Ville, d. Sajgon). Zalanie grozi, m.in., Szczecinowi, Trójmiastu i Żuławom. Ziemia się pali pod nogami - od Australii, poprzez Syberię, rejon Morza Śródziemnego aż po Kalifornię oraz zachodnie obrzeża USA i Kanady. Szaleją klęski żywiołowe (szczególnie susze, tajfuny, ulewy i powodzie), nawet w Niemczech, w których (niby) „Ordnung muss sein”. O „Global Warming” zaczytywałem się pasjami już 30 lat temu. Ostrzegałem ludzi. Kwitowali to ironicznym uśmiechem - „ty jesteś niepoprawnym pesymistą” - powiadali. A nieprawda - jestem poprawnym i umiarkowanym realistą. I to się sprawdza.

Zdzisław Bombera
Felieton – Ekonomia i życie

Pewna politolożka, ład skojarzyła ze słowem ładnie. Nie będę wyjawiał jej nazwiska, ale to nie był mój pomysł. Czyli w Polsce ma być ładnie. A jak będzie??
Zauważmy, że władze nie dokonywały oceny realizacji „Programu Dobra Zmiana’’. Chyba, że ocena jest pośrednia, wynikająca z treści dziesięciu punktów programu pod nazwą Polski Ład. Myśl przewodnia tego programu sprowadza się do zmniejszenia nierówności w społeczeństwie, i cel – osiągnięcia standardu poziomu życia na zachodzie Europy.
Takie zamierzenie, jak wiadomo znajdowało się u podstaw programowych Polski Ludowej. Nie było to odkryciem, Lecz naśladownictwem. Odnotowuje taką prawdę historia. Oto, jak dowiadujemy się z Biblii, historyczni Izraelici wprowadzali urawniłowkę, czy wyrównywarkę (Marcin Madczak) co 50 lat. „cały ten rok 50 będzie dla was rokiem jubileuszowym”.

Janina Łagoda

Wiele wskazuje na to, że im bardziej partię rządzącą przytłaczają rozterki, z tym większą determinacją pławi się w propagandowych eliksirach – ale to zaledwie chwilowy błogostan odległy od realności. Dotąd nie znaleziono skutecznego sposobu na  neutralizację owych dolegliwości, choć pretoriańskich ratunkowych pomysłów było wiele. Zdarzenia można co najwyżej objaśniać, interpretować, wzbogacać okolicznościami wówczas im towarzyszącymi i późniejszymi również, lecz zakusy profilowania minionego czasu na sloganowe potrzeby bieżącej polityki są niestety cynizmem, uprawianym z zawziętością przez rozliczne partyjne konsorcja, włącznie z warszawską Nowogrodzką giełdą. Okazuje się, że ponoć w jedynym narodowym młynie tam pracującym, zainstalowane rzeszota mają przeróżne wybiórcze otwory dla przesiewu patriotycznych zachowań wobec przeszłości, dnia dzisiejszego i perspektyw. Wspólnym mianownikiem jest wypełniająca je partytura jałowych bogoojczyźnianych tonów, zaś praktyka infantylnością tchnie, jak chociażby ów symboliczny przypadek dzierżawienia przez rządzącą partię swojej centralnej siedziby od izraelskiego właściciela, przed chwilą wykupionej przez polską spółkę hotelarską, co również ocieka tandetą wobec pisowskich deklaracji o suwerenności.

Maria Szyszkowska
Felieton – Polityka bez masek

Korzeniami kultury europejskiej jest filozofia, która powstała w starożytnej Grecji oraz zasady prawne sformułowane w starożytnym Rzymie. Podkreślam to, ponieważ często błędnie wskazuje się na chrześcijaństwo jako korzenie naszej kultury.
I właśnie w starożytności, która mocno wpłynęła na kolejne epoki i składa się na tradycję europejską, krytykowano demokrację. Najwybitniejsi myśliciele, by wymienić Sokratesa, czy Platona, krytykowali ten ustrój, bowiem rządzącej większości jest w nim podporządkowana mniejszość. Zaś większość składa się z reguły z ludzi przeciętnych. Ponadto, kwestionowali sens wyłaniania władzy na mocy wyborów, ponieważ „kiełbasa wyborcza” przesądza o ich wyniku. Za butelkę wina, jak mówił Sokrates, każdy pijaczek chętnie odda głos na wskazaną osobę przez ofiarodawcę. Ponadto sterowanie państwem, co podkreślano, wymaga mądrości i stosownej wiedzy. Zachował się fragment, w którym Demokryt stwierdza, że aprobuje demokrację, ale pod warunkiem, by mądrzejszy nie podlegał głupszemu. Jak wiadomo, jest to niewykonalne, jeśli władzę wyłania się w drodze wyborów.

Towarzysze i Przyjaciele,
Dzień dzisiejszy, pierwszy lipca, jest wielkim i uroczystym dniem w historii zarówno Komunistycznej Partii Chin (KPCh) jak i narodu chińskiego. Zebraliśmy się tutaj (na placu Niebiańskiego Spokoju w Pekinie – tłum.), aby złączyć się ze wszystkimi członkami Partii i ze społeczeństwem chińskim z wszystkich grup etnicznych całego kraju dla uczczenia stulecia Partii, spoglądając wstecz na chwalebną drogę, jaką Partia przebyła w ciągu 100 lat walki oraz spoglądając do przodu ku świetlanej przyszłości odrodzenia narodu chińskiego.
Na początku, niech mi będzie wolno przekazać gorące pozdrowienia wszystkim członkom Partii w imieniu Komitetu Centralnego KPCh.
Przy tej specjalnej okazji, mam zaszczyt oświadczyć, w imieniu Partii i narodu, iż dzięki nieustającym wysiłkom całej Partii i całego narodu osiągnęliśmy pierwszy cel stulecia – zbudowania społeczeństwa umiarkowanie zasobnego pod każdym względem. Oznacza to, że doprowadziliśmy do historycznego rozwiązania problemu absolutnego ubóstwa w Chinach i obecnie zmierzamy ufnie zdecydowanymi krokami naprzód ku drugiemu celowi stulecia czyli przeobrażeniu Chin w wielkie nowoczesne państwo socjalistyczne pod każdym względem. Stanowi to wielkie i chwalebne dokonanie narodu chińskiego i Komunistycznej Partii Chin!

Światowy kapitalizm słania się od kryzysu do kryzysu, czyniąc życie niemożliwym dla miliardów osób. Stale rosnąca liczba robotników i młodzieży desperacko szuka rozwiązania. Wraz ze zmieniającą się świadomością, nadchodzi era rewolucyjnych erupcji na światową skalę. Poniżej prezentujemy nieco zmienioną wersję szkicu Perspektyw Światowych, dokumentu, który będzie obradowany na Światowym Kongresie Międzynarodowej Tendencji Marksistowskiej 2021 roku tego lata. „Mówiąc ogólnie, kryzys zagnieździł się niczym dobry, stary kret, którym zresztą jest”(Marks do Engelsa, 22 luty 1858r.)

Ryszard Sławiński
Felieton - Refleksje z prowincji

Przypomnijmy rok 1990. Nadzieje, wielkie oczekiwania po zwycięstwie sił solidarnościowo-demokratycznych, euforyczne działania likwidujące „dorobek” mediów głównie PZPR-owskich ale też Czytelnikowskich i innych, prawie niezależnych. Absolutnym hitem tamtego czasu było powołanie Komisji Likwidacyjnej RSW Prasa-Książka-Ruch.  Młodym wyjaśniam, że RSW to Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza największego w tamtym czasie w Europie koncernu wydawniczego. Wielomiliardowy majątek, ponad dwa tysiące tytułów prasowych, wiele drukarni, budynków siedzib redakcji, ośrodki wypoczynkowe i socjalne, by wymienić tylko najważniejsze kusiły.  A do tego tysiące dziennikarzy. Wielu ze znakomitym dorobkiem, większość fachowa, świetnie przygotowana, solidnie pracująca. To prawda, że przez kilka dziesiątków lat pracowali dla partii, realizowali w znacznej mierze jej oczekiwania polityczne i ustrojowe. Nie byli jednak bezkrytyczni.

Wojciech Łobodziński

David Harvey jest prawdopodobnie najbardziej znanym żyjącym marksistowskim intelektualistą na świecie. Przez dziesięciolecia przybliżał publiczności na całym świecie przystępne analizy globalnego kapitalizmu. Dziś oferuje nam lekturę The Anti-Capitalist Chronicles, tekstów teoretycznych i publicystycznych, które mają dać odbiorcom i odbiorczyniom narzędzia do socjalistycznej działalności politycznej.
Harvey to utytułowany uczony (geograf) i autor ponad dwóch tuzinów książek, w tym tak głośnych prac jak Seventeen Contradictions and the End of Capitalism (2014) oraz Marx, Capital, and the Madness of Economic Reason (2017). Polscy czytelnicy mieli szansę zapoznać się z jego pracami pt. Bunt Miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja (2012), Przestrzenie globalnego kapitalizmu. W stronę teorii rozwoju nierównego geograficznie (2016) oraz podręcznikami ułatwiającymi lekturę I i II tomu Kapitału Marksa wydawanych przez Wydawnictwo Ekonomiczne „Heterodox”. Harvery współpracuje również ze środowiskiem Res Publiki Nowej i Praktyki Teoretycznej, które stale publikują jego teksty.