Andrzej Ziemski

Polskie elity polityczne w ostatnim tysiącleciu uprawiały politykę budowania murów na Wiśle  i powstrzymywania marszu żywiołu wschodniego na zachód, a żywiołu zachodniego na wschód. Owocowało to wielkimi tragediami dla naszego narodu i okresami przerw w ciągłości historycznej państwa. Mimo, że myśl polityczna suwerenności i niezależności polskiej przetrwała, m.in. dzięki mądrości i odwadze twórców PPS już w XIX wieku, to widać dziś w okresie narastającej globalizacji, że wyczerpały się możliwości dalszego uprawiania polityki powstrzymywania. Jest ona już dziś powodem poważnych nieporozumień i konfliktów na linii Wschód – Zachód. Ważne, że problem ten nie dotyczy wyłącznie Polski, ale rzutuje na naszą przyszłość, stabilność i strategie rozwoju.

Nasze społeczeństwo pyta dziś o możliwość planowania przyszłości, gwarancje życia w pokoju i przetrwania biologicznego w związku z zaostrzającą się sytuacją międzynarodową. Tym bardziej, że jest karmione m.in. przez rządowe media wizją nieuchronnej konfrontacji wojennej i konieczności poświęcenia się w imię nie swoich interesów.

Kolejne, mało przyjemne dla polskich uszu wypowiedzi Władimira Putina na temat sytuacji w Europie w przededniu II wojny światowej nie są przypadkiem, czy efektem jakiegoś przypływu emocji rosyjskiego prezydenta.
Stanowią odpowiedź na politykę historyczną, w tym prowadzoną na szczeblu międzynarodowym, przez polskie władze od wielu lat. Ich celem nie jest przy tym doprowadzenie do jakichś istotnych przewartościowań w Polsce. Wręcz przeciwnie – adresatami wypowiedzi Putina nie byli, wbrew pozorom, Polacy.
Polsce w Rosji od dłuższego już czasu nikt nie poświęcał większej uwagi. Elity władzy w Moskwie pogodziły się z tym, że u jej zachodnich granic istnieje państwo średniej wielkości i niewielkiej obecnie wagi na arenie międzynarodowej, które prowadzi politykę zagraniczną będącą wypadkową instrukcji zza oceanu i lokalnych fobii. Nikt specjalnie nie przejmował się kolejnymi wypowiedziami polskich polityków czy mediów na temat Rosji, bo po prostu zdawano sobie sprawę z ich relatywnie niewielkiego rezonansu. Nikt też nie próbował działań i oświadczeń strony polskiej jakoś kontrować. Od zasady tej odstąpiono w ostatnich dniach grudnia 2019 roku. O roli Polski w historii najnowszej dużo i bez żadnej wyrozumiałości mówił Władimir Putin.

Robert Walenciak

Czas między Świętami a Nowym Rokiem zdominował, przynajmniej w Polsce, prezydent Putin. A to za sprawą swych wypowiedzi na temat przyczyn II wojny światowej, polityki II RP i ambasadora RP w Berlinie Józefa Lipskiego. Że wszystkiemu winien był pakt monachijski z 1938 roku. Że Polska z Hitlerem była ręka w rękę. A Lipski to "łajdak i antysemicka świnia" - wołał. To powtarzał kilkakrotnie, żeby broń Boże nikomu to nie umknęło. I teraz nasuwa się pytanie: po co to robił? Po co nakręcał tę werbalną wojnę z Polską?
Po pierwsze - bo chciał. Po drugie - bo mógł. Ale - dlaczego chciał? Jest kilka prób odpowiedzi na to pytanie, Interia je zresztą wyliczała.

List do kół Polskiej Partii Socjalistycznej – oraz sympatyków PPS

Kapitalizm

Świat Zachodu – świat zorganizowany wokół neoliberalnej doktryny gospodarczej i obecnej formy „demokracji liberalnej” pogrąża się w kryzysie. Kapitalizm zużył już niemal całe paliwo, jakie napędzało jego istnienie. W większości miejsc na świecie, a szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Europie, kończą się zasoby pracy podatnej na wyzysk. Kończą się, możliwe do eksploatacji, zasoby naturalne Ziemi. Kapitalizm wyczerpuje się. Problemów kapitalizmu nie rozwiążą nowe technologie, robotyzacja, sztuczna inteligencja, samochody autonomiczne czy loty w kosmos. To tylko narzędzia, które mogą działać równie dobrze na rzecz ludzi pracy, jak i niemal wyłącznie na rzecz właścicieli kapitału a ze szkodą dla klasy pracującej. O społecznych skutkach ich zastosowania zdecyduje SYSTEM społeczno-gospodarczy, w ramach którego będą działały. Wiemy, że w systemie kapitalistycznym nie przyniosą one poprawy jakości życia najszerszych mas obywateli. Co więcej, niosą wiele zagrożeń dla klasy pracującej takie jak: dalszy wyzysk ludzi pracy, degradacja środowiska naturalnego, łamanie praw człowieka, niesprawiedliwe nierówności i wojny.

Jerzy Oniszczuk

Najbardziej ogólne założenie dotyczące tworzenia praw, a także polityk publicznych przewiduje, że w państwie prawnym, nie może ono mieć charakteru przypadkowego. Oczekuje się m. in. racjonalnego prawa, które ma efektywnie służyć rozwiązywaniu spraw społecznych. Na podstawie faktu, że współcześnie stosunki społeczne i gospodarcze są coraz bardziej złożone i pojawia się wiele całkiem nowych relacji, dowodzi się konieczności odpowiedniej aktywności państwa w sferze tworzenia prawa. Niejednokrotnie oczekuje się szybkich „napraw” systemu, jak i wprowadzania całkiem nowych uregulowań, pewnej standaryzacji. Można tu też odnotować pogląd, że z uwagi na rolę prawa jako systemu normatywnego, który jest „narzędziem kontroli społecznej powiązanej z funkcjonowaniem zorganizowanego aparatu przymusu”, to „polityka tworzenia prawa ma ogromną doniosłość społeczną”[1]. To w prawotwórstwie znajdują odzwierciedlenie polityki publiczne.

Czesław Kulesza

14 grudnia odbyło się połączone posiedzenie Prezydium Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej. Zebrani ustosunkowali się do słyszalnych w Partii głosów mówiących o konieczności uporządkowania wielu pilnych kwestii o charakterze organizacyjnym. Niestety przyjęte uchwały i stanowiska mają bardziej charakter ramowych planów działania, niż konkretnych propozycji. Niepokoić może również chęć scentralizowania działalności partyjnej oraz pozbawienie członków mechanizmów wpływu na losy PPS. Ważne jest jednak, że zdecydowano się na powołanie Komisji Statutowej.  Wychodząc naprzeciw intencjom Prezydium i CKW prezentuję swoją propozycję usankcjonowania działalności PPS.

Rafał Zieleniewski

Formacja kapitalistyczna na przestrzeni wieków

Kapitalizm, jak każde zjawisko społeczne, ma swój początek i koniec. Oczywiście, najpierw kapitalizm pokonał feudalizm; widzieliśmy też jego tryumfalne zwycięstwo nad realnym socjalizmem w Europie. Zależności pomiędzy kapitalizmem a socjalizmem w Azji wymagają dłuższej dyskusji i będą omówione w innym artykule. Wydaje się, że doszło tam do zapowiadanej dekady temu konwergencji systemu socjalistycznego i kapitalistycznego.
Czy widzimy jakieś symptomy, które pozwalają na przypuszczenie o zbliżającym się końcu systemu kapitalistycznego w Europie i Ameryce?
Podstawą ustroju kapitalistycznego jest zawłaszczanie części wartości wypracowanej przez proletariuszy, pracujących w sektorze masowego wytwarzania dóbr, poza rolnictwem rodzinnym. Zawłaszczanie części wypracowanej wartości nie zmieniło się od czasu, gdy system kapitalistyczny opisywał Karol Marks.

W dniu 13 grudnia 2019 roku w Warszawie odbyła się uroczystość promocji nowego numeru kwartalnika „Przegląd Socjalistyczny” połączona z jubileuszem 15-lecia wydania pisma w nowej edycji. W uroczystości wzięli udział goście reprezentujący środowiska lewicowe, autorzy i współpracownicy pisma, działacze PPS, Porozumienia Socjalistów i innych organizacji lewicowych.
Osobiście życzenia z okazji jubileuszu przekazali redakcji: b. marszałek Senatu RP –  prof. Longin Pastusiak oraz Honorowy Przewodniczący PPS – Bogusław Gorski.
Listy gratulacyjne i życzenia dla redakcji przekazali: wicemarszałek Sejmu, przewodniczący SLD – pos. Włodzimierz Czarzasty, przewodniczący Rady Naczelnej PPS – sen. Wojciech Konieczny, przewodniczący Polskiej Lewicy – Jacek Zdrojewski, redaktor naczelny „Trybuny” – Piotr Gadzinowski oraz przewodniczący stowarzyszenia „Pokolenia” – Marek Klimczak.
Wśród blisko 50 gości, na uroczystości obecna była grupa naukowców współpracujących z kwartalnikiem, m.in. profesorowie: Paweł Bożyk, Tadeusz Iwiński, Tadeusz Mędzelowski, Jerzy Oniszczuk, Wojciech Pomykało i Maria Szyszkowska.

Sylwester Szafarz                                                              

Obrady  w  rytmie  brazylijskiej  samby

Pod ogólnym hasłem: „rozwój gospodarczy na rzecz innowacyjnej przyszłości”,  w dniach 13 - 14 listopada 2019 r. obradowała (w Brasilii) XI doroczna Konferencja BRICS z udziałem najwyższych przywódców pięciu krajów członkowskich tej Organizacji (Jair Bolsonaro, Władimir Putin, Narendra Modi, Xi Jinping, Cyril Ramaphosa) oraz setek wysokiej rangi urzędników, przedsiębiorców, analityków i dziennikarzy. W samym tylko BRICS Business Forum, poprzedzającym właściwe obrady Konferencji głównej, uczestniczyło ponad 600 business menów. Miarą współczesnego potencjału BRICS są następujące dane: 42% ludności świata, 27% obszaru Ziemi, 23% Światowego Produktu Brutto (ŚPB) i 17% wartości obrotów handlu światowego. Konferencja obradowała w pałacu Itamaraty (siedziba MSZ). Już po raz trzeci Konferencja na „szczycie” BRICS ma miejsce w gościnnej Brazylii (poprzednie: II Konferencja - też w Brasilii, VI - w mieście Fortaleza).