Polskie Marzenie

Drukuj PDF

Andrzej Ziemski
Felieton – My Socjaliści

Z dużym zainteresowaniem przeglądam przez kilka ostatnich lat doniesienia i analizy dotyczące Chin. Niespotykana w historii naszej cywilizacji dynamika rozwoju Państwa Środka po roku 1979 skłania do zadania wielu ważnych pytań, szczególnie tych, które dotyczą sfery motywacji społecznych Chińczyków, a które doprowadziły do uporządkowania swego życia po latach trudnych eksperymentów, zdynamizowania rozwoju kraju, zbudowania nowych perspektyw. Ostatni przywódca Chin, prezydent Xi Jinping, nazwał ten stan świadomości Chińskim Marzeniem. 
Mieli swoje marzenia Amerykanie (American Dream – narodowy etos Stanów Zjednoczonych wyrażający ideały demokracji, równości i wolności zawarty w Deklaracji Niepodległości), miały i inne narody. Mieli go w różnych okresach historycznych również Polacy.
Aktualne nad wyraz jest dziś pytanie: jeśli inni mają swoje marzenia, to czy stać na nie w aktualnej sytuacji Polaków. Stało się bowiem tak, co warto przypomnieć w roku 100 lecia odzyskania niepodległości, że to polskie marzenie sformułowane trafnie pod koniec XIX wieku przez socjalistów wiązało się z potrzebą odzyskania wolności narodowej i społecznej, przywrócenia w piastowskich granicach suwerennej Polski. W roku 1918 marzenie to ziściło się, choć później cały XX wiek był dla Polaków historycznym polem walki o przetrwanie i rozwój.
Okres międzywojenny jest szczególnie bogaty w inicjatywy socjalistów, ocierające się o marzenia, zaczerpnięte także z humanistycznych wartości literackich i publicystycznych m.in. Edwarda Abramowskiego (spółdzielczość), Stefana Żeromskiego (idea „szklanych domów”), Marii Konopnickiej (powszechna oświata). Istotną rolę współcześnie odegrały teoretyczne rozważania filozofa Jana Strzeleckiego na temat humanizmu socjalistycznego. Widział on socjalizm jako sprawę ludzką w wymiarze społecznym i indywidualnym. Sformułował ideę otwartego, twórczego człowieka. Znalazła się ona w kolizji z rozważaniami dogmatyków marksistowskich, dla których podstawą struktury społecznej był kolektyw. Ciekawe, co z tych wartości w świadomości społecznej przetrwało?
Dziś, po blisko 30 latach eksperymentów z transformacją i III RP ważne są pytania o marzenia Polaków na XXI wiek. Wiemy, że na pewno legły w gruzach marzenia pierwszej Solidarności sformułowane w Postulatach Gdańskich. Chwilami można odnieść wrażenie, że opadliśmy z sił intelektualnych i społecznych i jedynym powszechnym marzeniem jest „mieć święty spokój”.
Czy nie jest tak, że osiedliśmy na laurach osiągając średni stan konsumpcji na tle innych w Europie, zabezpieczenie bytu w stabilnych granicach pod parasolem sojuszników zza oceanu. Czy nie jest tak, że ćwierć wieku neoliberalnych eksperymentów stworzyło wymarzony dla rynku i korporacji stan świadomości konsumenckiej Polaków, ale absolutnie odległy od potrzebnej dynamiki zaangażowania obywatelskiego w rozwój i niezgodę na stan aktualny. Czy wreszcie nie jest tak, że przez ćwierć wieku wychowaliśmy z naszym świadomym udziałem pokolenia niezdolne do marzeń i walki o przyszłość.
Obserwuję z niepokojem, że polskie elity intelektualne zatraciły w ostatnich latach swą wyrazistość i troskę o sprawy państwowe, społeczne. Środowiska te nie uczą rozpoznawać i nie walczą nawet o wartości zapisane w Konstytucji.
Dogmat rynku i dominacja własności prywatnej stworzyła nowy rodzaj stosunków społecznych – dosłownie wszystko jest towarem; szczególnie mnie martwi, że również życie i zdrowie ludzkie. Cnotą jest chciwość a nie empatia. Urzędnik państwowy nie wykonuje służby społecznej tylko sprzedaje usługi społeczne. Nie człowiek, a kapitał ludzki ma się coraz lepiej.
Ten stan rzeczy staje się coraz bardziej nieznośny w życiu społecznym. Żadna z sił politycznych nie wnosi do debaty publicznej potrzeby posprzątania po niechlubnie odchodzącym w skali świata neoliberalizmie i stworzenia programu odnowy narodowej. Tylko bowiem odnowa państwa i społeczeństwa, odnowa relacji międzyludzkich w oparciu o uniwersalne wartości etyczne, daje szanse na postęp i dalszy rozwój. Świat na nowych zasadach musi postawić na aktywnych kreatorów, obywateli, a nie konsumentów legitymujących się zdolnością kredytową.
Pytanie jest takie – kto dziś jest w stanie w Polsce stanąć na czele programu odnowy, sformułować na nowo, znając wymogi przyszłości opartej o rewolucję technologiczną i informacyjną, nasze Polskie Marzenie. Ten, kto to zrobi ma w ręku przyszłość.

Lewica zawsze w historii umiała formułować marzenia. Wiele było w nich utopii, wiele jednak realnych, prawdziwych, które się zmaterializowały. Dziś lewica, jako całość staje przed wielką szansą. Czy będzie w stanie zrozumieć swoją rolę, przypisaną jej przez historię?


Andrzej Ziemski


 

Wydanie bieżące

Recenzje

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

Przestudiowałem nową książkę Grzegorza Kołodki pod trochę pretensjonalnym tytułem „Wojna i pokój”. Cel książki jest wyraźnie określony następującą deklaracją: „przyszłość traktuje się w dwóch kategoriach – nieuniknionej i możliwej. Obecnie tego, co się na pewno stanie, jest dużo mniej niż tego, co stać się może.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 29 gości 

Statystyka

Odsłon : 6880558

Temat dnia

Proces brzeski: wreszcie uniewinnienie!

W czwartek 25 maja 2023 roku w największej sali Sądu Najwyższego odbyła się rozprawa kasacyjna ws. „procesu brzeskiego” z lat 30. XX wieku, w którym skazano sześciu posłów Polskiej Partii Socjalistycznej, dwóch posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” i dwóch posłów PSL „Wyzwolenie”. Kasację złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 20 maja 2023 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Posiedzenie było poświęcone ocenie sytuacji politycznej i przygotowaniom do jesiennych wyborów parlamentarnych.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 13 maja 2023 roku odbył się IV Kongres Forum Postępu, platformy współpracy środowisk reprezentujących ideę społeczeństwa otwartego, postępowego, sprawiedliwego społecznie i liberalnego światopoglądowo. W ramach Kongresu współdziałają liczne organizacje i stowarzyszenia lewicowe oraz  lewicowe ugrupowania polityczne.

Więcej …
 

W dniu 1 maja 2023 roku w Warszawie i w innych miastach odbyły się uroczystości obchodów Święta Pracy, które każdego roku zbierają liczne gremia lewicy, związków zawodowych i obywateli uznających, że walka o prawa i przywileje świata pracy trwa i od ponad 100 lat ma swoje uzasadnienie.

Więcej …
 

W dniu 17 marca 2023 roku przedstawiciele lewicy w ramach akcji promocyjnej „Lewica w trasie" po Polsce zaaranżowali spotkania w całej Polsce. Jednym z miast na tej liście był Piotrków.

Więcej …
 

W dniu 10 marca 2023 roku w Warszawie odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS Mazowsze.

Więcej …
 

W dniu 7 marca 2023 roku w Warszawie obradował zorganizowany z inicjatywy prof. Marii Szyszkowskiej Kongres Pokoju, na którym zgromadzili się przedstawiciele środowisk naukowych, działacze społeczni różnych orientacji ideowych, literaci, dziennikarze.

Więcej …
 

W dniu 27 lutego 2023 roku w Warszawie, w siedzibie Senatu RP wiodące partie lewicowe: Polska Partia Socjalistyczna, Nowa Lewica, Lewica Razem i Unia Pracy podpisały porozumienie, którego celem jest wspólny start w wyborach parlamentarnych oraz następujących po sobie wydarzeniach cyklu wyborczego.

Więcej …
 

W dniu 5 lutego 2023 roku w Warszawie odbyło się ważne posiedzenie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. W posiedzeniu uczestniczyli poza członkami Rady Naczelnej, Centralnej Komisji Rewizyjnej i Centralnego Sądu Partyjnego członkowie Koła Parlamentarnego PPS.

Więcej …
 

W dniu 3 lutego 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zespołu redakcyjnego „Przeglądu Socjalistycznego” z okazji wydania numeru kwartalnika za rok 2022. W spotkaniu uczestniczyli autorzy pisma, grupa czytelników oraz działaczy ruchu socjalistycznego.

Więcej …
 

W dniu 17 stycznia 2023 roku przed Grobem Nieznanego Żołnierza przedstawiciele organizacji kombatanckich i wojskowych złożyli kwiaty z okazji 78 rocznicy wyzwolenia Warszawy. Organizatorem uroczystości był Związek Żołnierzy Wojska Polskiego.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2022 roku, jak podała Polska Agencja Prasowa, Koło Parlamentarne PPS dokonało zmiany na funkcji przewodniczącego. Odwołany został senator Wojciech Konieczny, przewodniczący Rady Naczelnej PPS.

Więcej …
 

W dniu 11 stycznia 2023 roku w Warszawie obradowała Rada Mazowiecka Polskiej Partii Socjalistycznej. Zebranie poświęcone było problemom towarzyszącym przygotowaniom do mających się odbyć w 2023 roku w Polsce wyborom parlamentarnym, a w perspektywie wyborom samorządowym i do Parlamentu Europejskiego.

Więcej …