Polskie Marzenie

Drukuj PDF

Andrzej Ziemski
Felieton – My Socjaliści

Z dużym zainteresowaniem przeglądam przez kilka ostatnich lat doniesienia i analizy dotyczące Chin. Niespotykana w historii naszej cywilizacji dynamika rozwoju Państwa Środka po roku 1979 skłania do zadania wielu ważnych pytań, szczególnie tych, które dotyczą sfery motywacji społecznych Chińczyków, a które doprowadziły do uporządkowania swego życia po latach trudnych eksperymentów, zdynamizowania rozwoju kraju, zbudowania nowych perspektyw. Ostatni przywódca Chin, prezydent Xi Jinping, nazwał ten stan świadomości Chińskim Marzeniem. 
Mieli swoje marzenia Amerykanie (American Dream – narodowy etos Stanów Zjednoczonych wyrażający ideały demokracji, równości i wolności zawarty w Deklaracji Niepodległości), miały i inne narody. Mieli go w różnych okresach historycznych również Polacy.
Aktualne nad wyraz jest dziś pytanie: jeśli inni mają swoje marzenia, to czy stać na nie w aktualnej sytuacji Polaków. Stało się bowiem tak, co warto przypomnieć w roku 100 lecia odzyskania niepodległości, że to polskie marzenie sformułowane trafnie pod koniec XIX wieku przez socjalistów wiązało się z potrzebą odzyskania wolności narodowej i społecznej, przywrócenia w piastowskich granicach suwerennej Polski. W roku 1918 marzenie to ziściło się, choć później cały XX wiek był dla Polaków historycznym polem walki o przetrwanie i rozwój.
Okres międzywojenny jest szczególnie bogaty w inicjatywy socjalistów, ocierające się o marzenia, zaczerpnięte także z humanistycznych wartości literackich i publicystycznych m.in. Edwarda Abramowskiego (spółdzielczość), Stefana Żeromskiego (idea „szklanych domów”), Marii Konopnickiej (powszechna oświata). Istotną rolę współcześnie odegrały teoretyczne rozważania filozofa Jana Strzeleckiego na temat humanizmu socjalistycznego. Widział on socjalizm jako sprawę ludzką w wymiarze społecznym i indywidualnym. Sformułował ideę otwartego, twórczego człowieka. Znalazła się ona w kolizji z rozważaniami dogmatyków marksistowskich, dla których podstawą struktury społecznej był kolektyw. Ciekawe, co z tych wartości w świadomości społecznej przetrwało?
Dziś, po blisko 30 latach eksperymentów z transformacją i III RP ważne są pytania o marzenia Polaków na XXI wiek. Wiemy, że na pewno legły w gruzach marzenia pierwszej Solidarności sformułowane w Postulatach Gdańskich. Chwilami można odnieść wrażenie, że opadliśmy z sił intelektualnych i społecznych i jedynym powszechnym marzeniem jest „mieć święty spokój”.
Czy nie jest tak, że osiedliśmy na laurach osiągając średni stan konsumpcji na tle innych w Europie, zabezpieczenie bytu w stabilnych granicach pod parasolem sojuszników zza oceanu. Czy nie jest tak, że ćwierć wieku neoliberalnych eksperymentów stworzyło wymarzony dla rynku i korporacji stan świadomości konsumenckiej Polaków, ale absolutnie odległy od potrzebnej dynamiki zaangażowania obywatelskiego w rozwój i niezgodę na stan aktualny. Czy wreszcie nie jest tak, że przez ćwierć wieku wychowaliśmy z naszym świadomym udziałem pokolenia niezdolne do marzeń i walki o przyszłość.
Obserwuję z niepokojem, że polskie elity intelektualne zatraciły w ostatnich latach swą wyrazistość i troskę o sprawy państwowe, społeczne. Środowiska te nie uczą rozpoznawać i nie walczą nawet o wartości zapisane w Konstytucji.
Dogmat rynku i dominacja własności prywatnej stworzyła nowy rodzaj stosunków społecznych – dosłownie wszystko jest towarem; szczególnie mnie martwi, że również życie i zdrowie ludzkie. Cnotą jest chciwość a nie empatia. Urzędnik państwowy nie wykonuje służby społecznej tylko sprzedaje usługi społeczne. Nie człowiek, a kapitał ludzki ma się coraz lepiej.
Ten stan rzeczy staje się coraz bardziej nieznośny w życiu społecznym. Żadna z sił politycznych nie wnosi do debaty publicznej potrzeby posprzątania po niechlubnie odchodzącym w skali świata neoliberalizmie i stworzenia programu odnowy narodowej. Tylko bowiem odnowa państwa i społeczeństwa, odnowa relacji międzyludzkich w oparciu o uniwersalne wartości etyczne, daje szanse na postęp i dalszy rozwój. Świat na nowych zasadach musi postawić na aktywnych kreatorów, obywateli, a nie konsumentów legitymujących się zdolnością kredytową.
Pytanie jest takie – kto dziś jest w stanie w Polsce stanąć na czele programu odnowy, sformułować na nowo, znając wymogi przyszłości opartej o rewolucję technologiczną i informacyjną, nasze Polskie Marzenie. Ten, kto to zrobi ma w ręku przyszłość.

Lewica zawsze w historii umiała formułować marzenia. Wiele było w nich utopii, wiele jednak realnych, prawdziwych, które się zmaterializowały. Dziś lewica, jako całość staje przed wielką szansą. Czy będzie w stanie zrozumieć swoją rolę, przypisaną jej przez historię?


Andrzej Ziemski


 

Wydanie bieżące

Recenzje

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

Przestudiowałem nową książkę Grzegorza Kołodki pod trochę pretensjonalnym tytułem „Wojna i pokój”. Cel książki jest wyraźnie określony następującą deklaracją: „przyszłość traktuje się w dwóch kategoriach – nieuniknionej i możliwej. Obecnie tego, co się na pewno stanie, jest dużo mniej niż tego, co stać się może.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 38 gości 

Statystyka

Odsłon : 7019899

Temat dnia

Migracje...

legalne i nielegalne są nieuchronne. Wymusza je zmiana klimatu wzmacniana przez działania północy, a nie południa planety. Część naszego świata nie będzie nadawała się do życia ludzi. W dalekiej historii wiele wędrówek ludów było spowodowane zmianami klimatu. Badanie zjawisk przyrodniczych często wyjaśnia zdarzenia historyczne.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 10 września  2023 roku odbyły się uroczystości z okazji 79 Rocznicy Bitwy Partyzantów III Brygady Armii Ludowej im. gen. Józefa Bema z okupantem niemieckim. W zwycięskiej bitwie pod Ewiną brały udział Socjalistyczne Odziały Bojowe oraz Odziały Wojskowe Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 8 września 2023 roku odbyła się w Warszawie promocja nowego numeru 1-2/2023 „Przeglądu Socjalistycznego”, który ukazał się na początku miesiąca.

Więcej …
 

W dniu 1 września 2023 roku minęła 31 rocznica tragicznej śmierci Piotra Jaroszewicza, byłego premiera i jego Małżonki Alicji. Obydwoje zostali zamordowani w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

Więcej …
 

W dniu 29 lipca 2023 roku odbyły się uroczystości upamiętniające 22. rocznicę śmierci byłego I Sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

Więcej …
 

Przedstawiciele Polskiej Partii Socjalistycznej aktywnie uczestniczyli w obchodach 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
W dniu 29 lipca 2023 roku w Warszawie pierwsze wieńce złożono przed Pomnikiem Żołnierzy Żywiciela oraz tablicą upamiętniającą bohaterskich żołnierzy IV Batalionu OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego, którzy jako pierwsi stanęli do walki z hitlerowskim okupantem.

Więcej …
 

W dniu 21 lipca 2023 roku na terenie Cytadeli Warszawskiej odbyły się z inicjatywy Komitetu Okręgowego PPS w Warszawie uroczystości związane z kolejną, 118. rocznicą stracenia przez władze carskie bojowca PPS, Stefana Okrzei.

Więcej …
 

W dniu 29 czerwca 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie przedstawicieli Rad Wojewódzkich PPS i Nowej Lewicy na Mazowszu. Przedmiotem spotkania było ustalenie zasad współpracy w ramach zawartego w dniu 27 lutego porozumienia koalicyjnego, w którym uczestniczą cztery partie lewicowe: Nowa Lewica, Lewica Razem, Polska Partia Socjalistyczna i Unia Pracy.

Więcej …
 

W dniu 23 czerwca 2023 roku w Belwederze odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych dla działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 17 czerwca w Warszawie odbyła się Parada Równości. Była to największa manifestacja środowisk LGBT w Polsce od wielu lat. Tłumy na ulicach Warszawy. Rekordowa frekwencja. Manifestowano pod hasłem: "Wróżymy równość i piękność".

Więcej …
 

W dniu 3 czerwca 2023 roku w Warszawie obradował XXXIII Walny Zjazd Delegatów Związku Literatów Polskich. Dyskutowano m.in. o sytuacji środowisk literackich w Polsce i przyszłości polskiej literatury.

Więcej …
 

W dniu 20 maja 2023 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Posiedzenie było poświęcone ocenie sytuacji politycznej i przygotowaniom do jesiennych wyborów parlamentarnych.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 13 maja 2023 roku odbył się IV Kongres Forum Postępu, platformy współpracy środowisk reprezentujących ideę społeczeństwa otwartego, postępowego, sprawiedliwego społecznie i liberalnego światopoglądowo. W ramach Kongresu współdziałają liczne organizacje i stowarzyszenia lewicowe oraz  lewicowe ugrupowania polityczne.

Więcej …