Wielcy Socjaliści

Drukuj PDF

Na rynku księgarskim ukazała się oczekiwana od dłuższego czasu książka "Wielcy Socjaliści". Książka zawiera publikowane m.in. w "Przeglądzie Socjalistycznym" w latach 2004-2017 biogramy socjalistów polskich, którzy mieli wpływ na polską niepodległość w 1918 roku, odrodzenie Polski po 123 latach rozbiorów, odbudowę i kształtowanie losów kraju i społeczeństwa w okresie całego XX wieku.
W listopadzie 2017 roku przypada 125. rocznica Kongresu Paryskiego i powołania Polskiej Partii Socjalistycznej. W roku 2018 przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów i zniewolenia narodu. Obydwie te rocznice są ze sobą nierozerwalnie związane. Polska Partia Socjalistyczna w swoim programie przyjętym w listopadzie 1892 roku na Kongresie Paryskim wpisała doktrynalne założenie walki o odzyskanie przez Polskę niepodległości, co w różnych formach i walki politycznej, i walki zbrojnej, przez ponad ćwierć wieku realizowała.
Myśl polityczna socjalistów polskich pozwoliła na zbudowanie samodzielnego ruchu niepodległościowego, który odegrał zasadniczą rolę w konstrukcji zalążków organizacji wojskowej, a w okresie po wyzwoleniu, nowoczesnej konstrukcji Państwa Polskiego. Pierwsze rządy po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, kierowane przez socjalistów: Ignacego Daszyńskiego (1918) i Jędrzeja Moraczewskiego (1918-1919), stworzyły postępowy program odrodzenia Polski i jej rozwoju, który rzutował w dalszych latach na kierunki organizacji życia społecznego i gospodarki II RP.
Podstawą programu socjalistów był drugi doktrynalny zapis zawarty w uchwale Kongresu Paryskiego – sprawiedliwość społeczna.
Można śmiało powiedzieć, że historia PPS to historia Polski, od przełomu wieków XIX i XX, aż do dziś, bowiem mimo upywu lat posłannictwo PPS nie zdezaktualizowało się. Dalej trwa walka o wolność, demokrację, prawa człowieka, podmiotowość pracownika marginalizowaną przez system neoliberalny.
Polacy mieli to szczęście, że wiele lat wcześniej, po Powstaniu Styczniowym w  1864 roku, zrodziła się myśl i wykiełkowała idea ruchu politycznego, który z czasem przyjął się jako socjalizm głoszący hasła wolności, równości wszystkich ludzi  i sprawiedliwości społecznej. Ideały te „zaraziły” całe pokolenia synów i wnuków, bohaterów Powstania Styczniowego. To właśnie oni, wychowani na ideach wolności narodowej i społecznej, zaszczepieni wartościami pozytywizmu, stanowili milionowe zaplecze bojowników, którzy znaleźli się w objęciach Polskiej Partii Socjalistycznej. Pracowali, walczyli i umierali z jej hasłami na ustach. W pełni zasłużyli na miano Wielkich. Nie zawsze docenia ich historia, pamięć po nich jednak pozostaje i powinna być utrwalana jako wzór dla kolejnych pokoleń Polaków.
Polska Partia Socjalistyczna od Kongresu Paryskiego w roku 1892 aż do dziś prowadzi swą działalność w oparciu o cele zarysowane w deklaracji z 1892 roku. Mimo upływu czasu większość problemów ludzi pracy i generalnie Polaków nie została rozwiązana w sposób należyty.
Wymieńmy najbardziej kluczowe, w sensie dorobku politycznego, inicjatywy i  wydarzenia, w których PPS odegrała wiodącą rolę:
- walka z caratem o wolność narodową i społeczną zwieńczona Rewolucją 1905 roku,
- walka o niepodległość zakończona proklamacją przez socjalistę Józefa Piłsudskiego  w dniu 11 listopada 1918 roku powrotu wolnej, niepodległej Polski,
- utworzenie programu odbudowy Polski przez rządy premierów-socjalistów: Daszyńskiego i Moraczewskiego i rozpoczęcie jego realizacji,
- udział szerokich rzesz socjalistów polskich w wojnie z bolszewikami w 1920 roku,
- walka socjalistów o demokratyczne oblicze II Rzeczypospolitej, przeciw autorytarnym działaniom sanacji,
- Kongres Radomski PPS w 1937 roku i ogłoszenie programu budowy nowej formy demokratycznego państwa – Polski Ludowej, który stał się zalążkiem reform po 1945 roku,
- czynna walka z Niemcami hitlerowskimi w okresie 1939-1945 (Robotnicze Bataliony Obrony Warszawy, Polscy Socjaliści, RPPS, Gwardia Ludowa WRN, kompanie PPS w Powstaniu Warszawskim w ramach AK)
- odbudowa Polski od 1945 roku, walka o demokratyczny kształt państwa w warunkach polityki pojałtańskiej
- czynne działania ludzi PPS w opozycji demokratycznej, w ZBOWiD i na emigracji w latach 1948-1989, tworzenie zalążków PPS
- włączenie się PPS po odrodzeniu partii w roku 1989 w aktywne konstruowanie nowej rzeczywistości w III RP.
Wszystkie wymienione działania nie wyczerpują listy aktywności, poświęcenia i  bohaterskich postaw socjalistów, ludzi ideowo przekonanych do swoich wizji sprawiedliwości i wolności. Trzeba zauważyć jednocześnie wewnętrzną walkę wśród socjalistów o kierunek rozwoju, pryncypia ideowe i możliwe kompromisy historyczne, a także krytyczny stosunek zarówno do prawicy, w XXI wieku neoliberalnego kierunku rozwoju, jak i utopii komunistycznych wizji rewolucji, kierowniczej roli partii i  dyktatury proletariatu.
Książka „Wielcy Socjaliści” to 42 biogramy socjalistów, którzy przeszli do historii Polski zarówno jako bojownicy o wolność i niepodległość, jak też budowniczowie i  twórcy II  Rzeczypospolitej, bohaterowie II wojny światowej, budowniczowie Polski Ludowej, działacze opozycji i emigranci polityczni.
Trzeba podkreślić, że socjaliści na przestrzeni ostatniego wieku zapełnili polską przestrzeń historyczną zarówno wielkimi dziełami jak i swoimi kośćmi, które zalegają pola bitewne i cmentarze całej Europy.
Książka „Wielcy Socjaliści” to praca zbiorowa 17 autorów publikacji, które w latach 2004-2017 wypełniały łamy głównie kwartalnika „Przegląd Socjalistyczny”. To 450 stron fascynujących życiorysów ludzi, którzy współtworzyli polską rzeczywistość przez ostatnie 125 lat.
Indeks nazwisk zawartych w książce liczy ponad 700 pozycji.
Książka ta, to ważny dokument ukazujący wielki wkład ludzi polskiej lewicy w  walkę o niepodległość i sprawiedliwość społeczną. Przybliża ona sylwetki wielu nieznanych polskich bohaterów, pozwala również rozszerzyć wiedzę na temat tych, bardziej znanych.
Książka ta, to obowiązkowa lektura, szczególnie dla młodzieży, która potrzebuje dostępu do prawdziwej historii Polski i tradycji narodowej, wyznaczanej również przez ludzi spod znaku Polskiej Partii Socjalistycznej.

Andrzej Ziemski
Warszawa, lipiec 2017 roku

---

Wielcy Socjaliści, praca zbiorowa (17 autorów). Wydawnictwo "Kto jest Kim", Warszawa 2017, 450 stron.

 

 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 86 gości 

Statystyka

Odsłon : 7524875

Temat dnia

Co wynika ze zwycięstwa Trumpa?

Po pierwsze, w Polsce bardzo silne są wpływy amerykańskie i to z obu stron podzielonej Ameryki. Amerykańscy demokraci mają decydujące wpływy w polskich mediach głównego nurtu. Propaganda Demokratów była tak silna, jakby Polacy mogli głosować. Politycy obecnej władzy też w to się włączyli. Równocześnie obóz PIS silnie deklarował przywiązanie do Trumpa. Generalnie propaganda w Polsce tak fałszywie przedstawia różne sprawy, że tego nie da się oglądać. Każdy Polak myślący samodzielnie i inaczej jest oskarżany o bycie agentem Putina. Trzeba samodzielnie szukać informacji w Internecie.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 30 października 2024 roku  profesor Andrzej Werblan ukończył 100 lat. Jest ostatnim żyjącym członkiem Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej (RN PPS) z lat 40-stych.

Więcej …
 

W dniu 29 października 2024 roku, w przededniu Święta Zmarłych, delegacja Polskiej Partii Socjalistycznej z sen. Wojciechem Koniecznym na czele złożyła kwiaty na grobie Kazimierza Pużaka na warszawskich Powązkach.

Więcej …
 

W dniu 26 października 2024 roku w Warszawie obradowała Rada Naczelna PPS.  Przedmiotem obrad było przyjęcie skorygowanego kalendarza przygotowań do XLV Kongresu zwyczajnego Partii, który planowany jest na I kwartał 2025 roku.

Więcej …
 

W dniu 17 października 2024 roku w Warszawie zebrało się Prezydium RN PPS. Podjęto zagadnie ni aktualne – sytuacji politycznej w kraju i uwarunkowań międzynarodowych.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 7 października 2024 roku odbyło się posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS poświęcone zakończeniu ewidencji PPS na Mazowszu w związku z zaplanowanym na I kwartał 2025 roku Kongresem PPS.

Więcej …
 

W dniu  21 września br. kierownictwo Okręgu Płockiego PPS zorganizowało spotkanie z młodymi socjalistami celem omówienia aktualnej sytuacji polityczno - gospodarczej w Polsce 2024 roku. W żywej, bardzo interesującej dyskusji omówiono najważniejsze kierunki działalności socjalistów w obecnych trudnych czasach.

Więcej …
 

W dniu 4 września 2024 roku, w 55. rocznicę śmierci Marii Kelles-Krauz, Radom uczcił tę wybitną działaczkę Polskiej Partii Socjalistycznej, społeczniczkę, socjalistkę i pierwszą w Polsce kobietę-przewodniczącą Rady Miasta, nadając jej tytuł Honorowej Obywatelki Radomia. Nadanie honorowego obywatelstwa odebrał jej potomek Michał Kelles-Krauz.

Więcej …
 

W dniu 27 sierpnia 2024 roku delegacja Polskiej Partii Socjalistycznej, złożona z Tow. Krystyny Narwicz, Tow. Marty Kościeleckiej, Tow. Jakuba Pietrzaka oraz przedstawicieli Młodych Socjalistów PPS, złożyła kwiaty pod tablicą upamiętniającą ofiary hitlerowskiego bombardowania kamienicy na ul. Freta 16 w Warszawie. Pod tym adresem znajdowała się siedziba Armii Ludowej, której członkowie walczyli w powstaniu warszawskim.

Więcej …
 

Przedstawiciele Polskiej Partii Socjalistycznej i Młodych Socjalistów PPS oddali dziś na Żoliborzu cześć żołnierzom OW PPS, poległym w walce o niepodległość i socjalizm w czasie Powstania Warszawskiego. Historię tamtych wydarzeń opowiedział Bogusław Kamola ps. Hipek, prezes Stowarzyszenia Armii Krajowej „Żywiciel”. Zaapelował on także o kultywowanie pamięci i dziedzictwa Powstania Warszawskiego.

Więcej …
 

21 lipca 2024 r. w Cytadeli Warszawskiej PPS obchodziła 119. rocznicę stracenia Stefana Okrzei – bojownika o polską niepodległość i socjalizm, działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, straconego przez carskiego zaborcę.

Więcej …
 

11 lipca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Ustanowiony został on w rocznicę krwawej niedzieli, czyli kulminacyjnego punktu rzezi wołyńskiej. Z rąk banderowców zginęło w tej zbrodni 60 tysięcy niewinnych Polek i Polaków, w tym tysiące dzieci.

Więcej …
 

W dniu 29 czerwca 2024 roku na cmentarzu w Otwocku pochowano Jerzego Stefańskiego członka Polskiej Partii Socjalistycznej, działacza państwowego, absolwenta i pracownika naukowo-dydaktycznego Politechniki Warszawskiej.

Więcej …