Lech Kańtoch

Rewolucja Rosyjska – bo taką nosi obecnie nazwę[1] – była wielką skumulowaną eksplozją społecznego niezadowolenia, które narastało od dziesięcioleci. Podobnie jak Wielka Rewolucja Francuska doprowadziła do gwałtownej i radykalnej zmiany ustroju społecznego, gospodarczego i politycznego kraju. Obie były wielkie, bo miały ideologiczne przesłanie, a tym samym wywarły ogromny wpływ na losy Europy i świata.
Rewolucję Rosyjską 1917 r. przyspieszyły rozliczne klęski Rosji poczynając od wojny krymskiej a kończąc na I wojnie światowej. Jednak główną przyczyną był brak jakichkolwiek reform skostniałych struktur Cesarstwa Rosyjskiego i niesłychany despotyzm władz carskich. Świadomość konieczności zmian mieli wielcy myśliciele jak Piotr Czaadajew, Nikołaj Czernyszewski, czy Włodzimierz Lenin, a także tysiące pomniejszych. Sięgali oni również do dorobku europejskiego Oświecenia czy Rewolucji Francuskiej, a przede wszystkim myśli marksistowskiej.

Maximilian Kasy

Maximilian Kasy – Associate Professor katedry Ekonomii na Harvard University opublikował 13. sierpnia w austriackim „Der Standard” komentarz analizujący przyczyny wzrastających nierówności majątkowych. Poniżej tłumaczenie tekstu.

Ekonomiści zgadzają się ze stwierdzeniami dotyczącymi majątkowych nierówności ekonomicznych pomiędzy majątkami i dochodami. Ważnym jest jednak zdawanie obie sprawy z tego, że nierówności te nie powstają w próżni – ten trend można skorygować środkami politycznymi.
Upłynęły już ponad 3 lata od ukazania się książki Piketty’ego „Kapitał w 21 Wieku”. Nierówności majątkowe w bogatych krajach zachodnich prowadzą do coraz większego niezadowolenia społecznego. Książka wywołała intensywne debaty na temat przyczyn powstawania tych nierówności i na temat możliwych reakcji politycznych. Jaki jest stan tych debat obecnie?

Katarzyna M. Cwynar

Kreacja informacji oznaczająca odwoływanie się do kłamstwa/fałszu, jak i irracjonalizmu (uczuć, emocji, wiary, intuicji, itp.) nie jest niczym nowym w działaniach politycznych – była, jest (i prawdopodobnie będzie) stosowana dla realizacji interesów politycznych. Rzecz jednak w tym, że współcześnie tego rodzaju działanie zawoalowane jest pojęciem „postprawdy”. Pojawiający się tu problem nie sprowadza się jedynie, jak sądzę, do kwestii samego słówka „postprawda”, ale raczej poprzez treść/sens tego pojęcia uzasadnienia (zmiany) sposobu myślenia i działania jakie nastąpiło w kulturze współczesnej. W interesującym mnie tu zakresie odnosi się to do kształtowania społeczno-politycznego wymiaru rzeczywistości kulturowej.

Jan Herman

Będzie mowa o wolności. Nie tej pisanej Dużymi Literami, tylko tej przyrodzonej, która wywodzi się z naszej konstrukcji psycho-motorycznej oraz z tak zwanej wolnej woli, pozwalającej używać siebie samego i elementów otoczenia do realizacji zadań-celów postanowionych podmiotowo-suwerennie. Zdefiniuję sobie na roboczo Wolność jako świadomy i podświadomy stan zbywalnej podmiotowości, suwerenności, autonomii, niezależności we wszelkich sprawach życiowych, dający swobodę wyboru wedle wolnej woli w dowolnej sprawie ograniczoną wyłącznie barierami Natury.
Taka wolność cechuje wszelkie organizmy żywe. O tym, jak taka wolność jawi się i manifestuje w rzeczywistości – decyduje przemycone przeze mnie słówko „zbywalność”.

Czesław Kulesza

Bolesław Drobner żył 85 lat (urodził się w 1883 r. Krakowie i zmarł w 1968 r. w Krakowie). Pogrzeb jego przerodził się w kilkunastotysięczną manifestacją, taką jakie towarzyszyły pogrzebom Ignacego Daszyńskiego w 1936 roku oraz Zygmunta Żuławskiego w 1949 roku.
B. Drobner przez całe życie uważał się za socjalistę. Od lat szkolnych interesował się socjalizmem, a w wieku czternastu lat brał udział w kampanii wyborczej Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej do parlamentu wiedeńskiego w 1897 roku. W ciągu swego życia należał do kilku partii i organizacji socjalistycznych. Pierwszą była PPSD. Inne to Polska Partia Socjalistyczna „Proletariat”, Niezależna Socjalistyczna Partia Pracy, Związek Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych, Polska Partia Socjalistyczna, do której wielokrotnie wstępował a potem odchodził i znowu powracał oraz Polska Zjednoczona Partia Robotnicza od 1948 roku. Był też działaczem międzynarodowego ruchu robotniczego i oświatowego, z którymi pierwsze kontakty nawiązał w okresie studiów w Wiedniu, Berlinie i Zurichu.

Bogdan Chrzanowski

Aby osiągnąć  możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb materialnych i duchowych wszystkich ludzi, trzeba zastąpić ustój kapitalistyczny, ustrojem socjalistycznym.
Ruch socjalistyczny powinien powstać na nowo. Powinien być budowany w drodze ewolucji kapitalizmu, którego celem jest wyzysk jednostki a potem całych społeczeństw, a nie dobro człowieka.  Ewoluować powinien poprzez budowanie najpierw socjaldemokracji, w drodze rozwoju naukowego, kulturowego i technologicznego społeczeństw.
Razem  z powstawaniem kapitalizmu w XVIII wieku, zaczęły powstawać zalążki ruchu socjalistycznego, w Anglii, Francji, Niemczech, dzięki rozwojowi nowoczesnych, na ówczesne czasy, sił wytwórczych. Organizatorzy tego ruchu wzięli na siebie zadanie urzeczywistniania równości i sprawiedliwości społecznej. Grabarzem kapitalizmu miał być proletariat, któremu trzeba było tylko świadomości i organizacji, by ująć władzę w swoje ręce.
W Pierwszej Międzynarodówce, toczyła się walka między zwolennikami Marksa a zwolennikami Bakunina. Bakunin zalecał walkę bezpośrednią o przejęcie środków produkcji na własność, społeczną drogą rewolucji.
Marks wskazywał, że proletariat  musi zdobyć władzę drogą polityczną i opanować aparat państwowy, aby tą drogą przeobrazić ustrój gospodarczy i społeczny. W 1872 roku spór został rozstrzygnięty na rzecz poglądów Marksa, zwolennicy Bakunina (anarchiści) przegrali w ruchu robotniczym, chociaż ostatecznie zostali usunięci z Międzynarodówki (drugiej) dopiero w 1896 roku.