Janina Łagoda

Od lat dziewięćdziesiątych trwa tzw. rozliczanie przeszłości. Matowość procedur obciąża rzetelność ich stosowania, co w praktyce sprowadza się do bezrefleksyjnego weryfikowania przez dzisiejszych władców życiorysów, a właściwie mechanicznego sporządzania list proskrypcyjnych tych, którzy byli aktywni w powojennej RP. W ocenach przeraża apodyktyczność spojona hipokryzją bez jakiegokolwiek odnośnika do polityczno-geograficznych uwarunkowań darowanego nam państwa. Winą za jałtańskie decyzje, a więc za posadowienie granicznych słupów w rzekomo nieodpowiednich miejscach i wybór systemu zarządzania państwem, dzisiejsi władcy obciążają nie ówczesnych Wielkich, ale rodaków, którym przyszło żyć w owym czasie. Inkwizytorzy inspirowani emocjonalnymi przemyśleniami emitowanymi z warszawskiej Nowogrodzkiej zrzekają się tamtego rozdziału naszych dziejów. Problem w tym, że nie wiadomo na czyją rzecz.

Lech Kańtoch

Zagadnienia wkroczenia Armii Czerwonej na ziemie polskie i powstanie Polski Ludowej wciąż są przedmiotem licznych kontrowersji, dyskusji i publikacji. W czasach PRL to Armia Czerwona wyzwoliła Polskę, a powstanie Polski Ludowej było efektem zmian systemowych, przejścia z kapitalizmu do socjalizmu. Nie wszyscy się z tym jednak zgadzali. Zasadniczo odmienne podejście pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku zaprezentowała profesor Krystyna Kersten w znakomitej publikacji „Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948” Nie są to bynajmniej jedyne publikacje na ten temat. Jest ich więcej m.in. Tadeusza Żenczykowskiego „Polska Lubelska 1944”.
Warto omówić dwie publikacje o nieco szokujących tytułach: Nikołaja Iwanowa „Komunizm po polsku. Historia komunizacji Polski widziana z Kremla” oraz Anne Applebaum „Za żelazną kurtyną. Ujarzmienie Europy Wschodniej 1944-1956”. Wymienione prace różnią się znacznie między sobą, mają trochę inne podejście do tematu, inna jest ich struktura, inne jest też doświadczenie życiowe ich Autorów.

1 maja - Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, ma w tym roku wymiar szczególny, ponieważ obchodzimy go w Stulecie Odrodzenia Państwa Polskiego. My członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej przypominamy całemu społeczeństwu polskiemu o wielkim wysiłku wielu pokoleń Polaków, szczególnie socjalistów, którzy uczestniczyli w odbudowie Rzeczpospolitej i walczyli o jej niepodległość, działali na rzecz praw pracowniczych i socjalnych, przeciwstawiali się nacjonalizmowi i faszyzmowi. Wspieraliśmy postępowe ruchy społeczne, upominaliśmy się o prawa kobiet, mniejszości narodowych i wykluczonych.
Polska jest niepodległa i demokratyczna. Skończył się czas przemocy, lecz wciąż istnieje potrzeba by upominać się o prawa ludzi pracy, sprawiedliwość społeczną i wolności obywatelskie. To nasza rola.

Jan Herman

Wczorajszy dzień – mowa o Pomniku, a właściwie Steli upamiętniającej Katastrofę – przeszedł do Historii. W obu sensach słowa „historia”: stał się już Dniem Wczorajszym, ale też wpisał się jako dzień Wiecznej Pamięci.
Czy zapamiętamy ten dzień jako okazję do nauki i dobry powód do bycia razem „w obliczu”?
Dziś o Katastrofie pamiętać chcemy. O ludzkich małościach, które do niej konsekwentnie prowadziły przez całe lata – aż doprowadziły. O polityce, którą się czasem robi „za wszelką cenę”. O tym, jak wątłe są „pojednania w żałobie”, które już po chwili tryskają nowym hejtem. O tym, że życie publiczne – to pasmo niejasnych knowań i tajemnic, które tym bardziej poddają się zasadzie „morda w kubeł”, im więcej szkody nieplanowanej przyniosły. O pokorze…
Wielu – swoich i obcych – uznało to za „święto” zawłaszczone przez „jedną opcję”. Wielu – obcych i swoich – z Katastrofy wywodzi swoje prawo do łajania „elit” i „innowierców polityczno-ideowych”. Wciąż kanonada, zamiast refleksji. W ciszę się zapadnijmy, choć na chwilę…

Bogdan Chrzanowski

Żyjący przed wiekami wielki filozof Arystoteles, uznając wprawdzie monarchię za ustrój najlepszy, ale niemożliwy do zastosowania w praktyce, opowiedział się za demokracją jako ustrojem możliwym do realizacji. Odtąd demokracja nie została zastąpiona niczym lepszym.
Zapoznając się z konstytucją naszego kraju, Rzeczypospolitej Polskiej, przede wszystkim z preambułą oraz poszczególnymi artykułami (zwłaszcza 2, 4 i 11), powinniśmy uznać, że żyjemy w kraju pełnej i dojrzałej demokracji. Czy jednak rzeczywiście? Czy może demokracja w Rzeczypospolitej zmierza w kierunku owej „wielogłowej tyranii”, „rządami tłumu”, których tak bardzo obawiał się wspomniany Arystoteles?
Można oczywiście udać się najłatwiejszą drogą i obarczyć odpowiedzialnością polityków bądź sytuację polityczną w kraju (i znaleźć tyle samo argumentów przeciwko, jak i za twierdzeniem o zagrożeniu polskiej demokracji) bez dociekania przyczyn takiego stanu rzeczy. Jednak należy postawić wyraźne pytanie, co z polską demokracją, gdyż trzeba jasno i wyraźnie stwierdzić, że obecnie polska demokracja staje się mitem, że odbiega od właściwości tego systemu.

Janina Łagoda

Rządząca partia olśniła świat niezwykłym pomysłem poddając penalizacji dyskurs nad tragizmem Holokaustu oraz obfitującymi w równie niegodne czyny dawne polsko-ukraińskie sąsiedztwo. Idea może słuszna, ale jeśli już na wstępie prowokuje emocje o niewyobrażalnej skali, to wystarczający powód, aby się pochylić nad skutecznością rozwiązań zawartych w noweli do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej (IPN), przyjętej przez parlament w sprinterskim trybie i w takim samym pospiechu podpisanej przez prezydenta RP (6 lutego 2018 roku). Wybrańcom ludu najwyraźniej zbrakło refleksji. Smutna też była postawa opozycji. Poszła za bacą, a nie każdy jest dobrym pasterzem. Deputowani zauroczeni sondażową grą o wyborcze poparcie zlekceważyli opinie krajowych autorytetów, jak i sugestie dotąd przyjaznych nam państw. Za tę nieroztropność przyjdzie płacić wygórowaną cenę. Ostrze noża, na którym postawiono autorytet RP, to odwrotność koncyliacji, a dzielenie się prezydenta odpowiedzialnością za swój czyn z Trybunałem Konstytucyjnym przypomina biblijną opowieść Ezawa o wyrzeczeniu się pierworództwa za garść soczewicy.

Zdzisław Konrad Bobiatyński

To, co dziś wiemy o stanie polskiego systemu sprawiedliwości, nikogo w zasadzie nie dziwi i nie zaskakuje. To, że w polskich więzieniach przebywa sto tysięcy osadzonych, zaś otacza ich szczególną troską ponad czternaście tysięcy polskich więzienników (pracowników służby więziennej), dla nikogo interesującego się funkcjonowaniem naszego państwa, nie jest żadną specjalnie frustrującą wiadomością. Przyznam, że na tle tych danych zaintrygowała mnie niezbyt w czasie odległa informacja o wytoczeniu procesu z urzędu szefowi Okręgowej Służby Więziennej w Koszalinie, Krzysztofowi O. za to, że zapłacił kaucję za skazanego na grzywnę niepełnosprawnego, zapobiegając zamknięciu go w więziennych murach, za niemożność wpłacenia przez niego orzeczonej kary finansowej.
Ale nie sam fakt wytoczenia i przeprowadzenia w majestacie prawa i fakt ogłoszenia wyroku w tej sprawie uznałem za absolutnie kuriozalny.

Marian Kargol

„...Władza pochodzi od ludu, a nie od Boga…”
Jean Jacques Rousseau

Mówiąc o aktualnej działalności lewicy – a raczej o braku jej aktywności – można dość często napotkać z jej strony usprawiedliwiającą opinię. A mianowicie to, że PiS niejako zabrał („ukradł”) te tematy, które tradycyjnie były i są domeną zainteresowania lewicy. Dotyczą one, ogólnie mówiąc, problematyki socjalno-bytowej, choć nie tylko. Otóż jest to w pewnym sensie prawda, ale jednak nie cała, a nawet chyba jej mniejsza część.
Tym najbardziej zabranym tematem – trzeba przyznać i nader chwytliwym programowo – jest program 500 +, a także w pewnym stopniu „mieszkanie na wynajem”. Jest oczywiście jeszcze kilka innych zauważalnych społecznie działań wspomnianej partii – jednakże na pewno o mniejszym znaczeniu. Trzeba przyznać, że to pierwsze zostało bardzo pozytywnie przyjęte przez dość szerokie kręgi tej części społeczeństwa, które jest tym osobiście zainteresowana, czyli rodziny zwłaszcza wielodzietne. Program ów ( 500 +) choć sam w sobie pozytywny, w niedalekiej już przyszłości będzie przynosił coraz większe kłopoty budżetowe. Jednakże póki co działa na korzyść ekipy rządzącej.